زینب رفیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری ، واحد دماوند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دماوند ، ایران
افشین پارام - استاد راهنما، گروه معماری ، واحد دماوند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دماوند ، ایران

با این که مبحث پایداری به تازگی در محافل علمی مطرح شده است اما مصادیق آن در معماری سنتی ایران بسیاروجود دارد. ایرانیان متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه راهکارهای پایداری همسو با حفظ محیط زیست یافته اند و درساخت و سازهای خود به طور ماهرانه ای به کاربرده اند. یکی از این نمونه ها در مناطق کویری ایران است که باوجودمشکلاتی همچون تابستان های گرم و زمستان های سرد، کمبود بارندگی و رطوبت، اختلاف زیاد دما در شب و روز و...منجر به ایجاد شیوه های خاص ساخت و ساز در این منطقه شده است. از جمله استفاده از بادگیر(به منظور ورود بادهایخنک به داخل و خروج باد گرم به خارج) طاق (برای جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب)، تراکم خانه (به منظور حداکثرسایه اندازی) و ... این تکنیک ها در تمامی ساختمان های یزد و به خصوص خانه های یزدی که در فرهنگ ایران و ایرانی ازجایگاه خاصی برخورداراند، بیشتر دیده می شود. به دلیل استفاده های مختلف از این تکنیک ها که متناسب با عملکرد وکاربرد آن بوده منجر به ایجاد چهار نوع یا سبک خانه در یزد گردیده است. خانه های زرتشتی، کوشک باغ، حیاط مرکزیو حیاط فشرده چهار نوع خانه است که در یزد دیده می شود. وجه مشترک تمامی این خانه ها به جز زرتشتیان، در استفادهاز بادگیر برای مقابله با گرمای شدید است.

معماری پایدار؛ اقلیم گرم و خشک؛ بادگیر؛ معماری همسو با اقلیم