راحله عبداللهی - عضو هیئت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ممقان، گروه معماری، ممقان، ایران

خانه محلی است برای رجوع انسان به خویش و خانواده ی خویش، محلی برای خلوت و مهم تر از همه مکانیبرای آرامش و حفظ حریم خصوصی خانواده. این حریم محدوده ی ویژه ای از زمان و مکان است که شخص میتواند در آن با خویشتن خویش خلوت کند، به احساسات فردی خویش پاسخی درخور گوید و نیازهای روانیخویش را به گونه ای دلخواه برآورده سازد. حفظ حریم خانواده و ایجاد خلوتگاه کارکرد اصلی خانه ی سنتیایرانی بود. حیاط خانه ی سنتی نشان دهنده سطوح مختلف حریم شخصی، خلوتگاه و قلمرو خصوصی منازل بود.مفاهیم خلوت و حریم در خانه های سنتی ایران به خوبی مورد توجه قرار گرفته در حالیکه در خانه های معاصرایران این مفاهیم تا حدود زیادی رعایت نشده است. اشرافیت بناها به یکدیگر از نمونه های بارز دخول به حریمدیگران است در حالیکه در خانه ی سنتی چنین مساله ای به سختی یافت می شود. بنابراین مقاله حاضر بهمعرفی نحوه شکل گیری محرمیت و خلوت دیداری- شنیداری در خانه های سنتی و همچنین مشکلات خانههای امروزی که به علت نادیده گرفتن مفاهیم خلوت و محرمیت ایجاد شده می پردازد و با الگو گرفتن از خانههای سنتی راهکارهایی جهت حفظ حریم خصوصی و خلوت در خانه های امروزی با توجه به شرایط کنونیجامعه ارائه می دهد تا باعث به وجود آمدن حریم ها، احترام به ارزش های انسانی و زندگی خصوصی، ایجادآرامش، آسایش روحی و امنیت در خانه ها بشود. روش تحقیق حاضر با تکیه بر تکنیک های توصیفی-تحلیلی وابزار گردآوری آن به صورت مطالعات کتابخانه ای می باشد.

حریم، خلوت دیداری، خلوت شنیداری، خانه های سنتی، خانه های معاصر