مهسا تقوایی - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات
انسیه ولی - مدرس دانشگاه آزاد واحد محلات

نور از عناصر اصلی مکانسازی است و بواسطه تغییر در کیفیت و کمیت آن می توان فضا را به مکان تبدیل نماید و از آنجا کهنور در فرهنگ ایرانی جایگاهی بس رفیع دارد قادر خواهد بود نه تنها مکان سازی کند که می تواند آن را معنایی خاص بخشد.مکان جایی است که بعد شکل گرفته توسط رابطه فرد با مجموعه های فیزیکی ، فعالیت های فردی و گروهی و معناها در آنقرار دارد. دلبستگی به مکان هویت مکان و حس مکان مفاهیمی هستند که می توانند کیفیت رابطه افراد با یک مکان راتوصیف کنند. مفهوم حس مکان در مطالعه پیوند مکان انسان وابستگی و معنای مکان به کار می رود. از دیدگاه پدیدار شناسیتجربه اصلی ترین رکن در ادراک است. این تجربه به مینای تطهیرذهنی و دست یابی به ذات چیزها است.از آنجایی که این تیبیر از حس مکان مفهومی نزدی با تاثیر مولفه های معنوی و کالبدی فضای معماری بر انسان دارد اینتحقیق با هدف بررسی تاثیر گزاری حس مکان بر انسان در معماری اسلامی صورت گرفته است. روش تحقیق به توصیفی وکیفی می باشد که با مطالعات مروری و کتابخانه ای به بررسی مفاهیم مکان ، رویکرد های نظری مرتبط با آن و مولفه هایایجاد کننده آن در مکان های معماری به خصوص در مسجد جامع شیخ لطف الله پرداخته است. نتایج بیانگرآن بوده است که باشناخت پدیدار شناسانه از حس مکان و نیز تاثیر چنین مفاهیمی در معماری اسلامی، می توان هویت و ارزش های اسلامی رادر بناهای این سبک به درستی شناخت و سبب افزایش ارتباط و مفهوم بهتر معماری مکان در بناهای اسلامی و تقویت هویتآن ها به خصوص در مسجد شیخ لطف الله که این موضوع نمود بیشتری پیدا می کند.

نور، حس مکان، پدیدارشناسی، مولفه های مکانی