الناز ناصری - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه علامه طباطبایی
بهروز صفری - کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه بوعلی سینا

بهره گرفتن از تجارب پیشین و امروزین کشورهای پیشرفته غربی در مواجهه با بافت های مساله دار و فرسوده، نیازمندمبانی نظری و روش شناسی تدوین شده است تا از الگوبرداری های مغشوش که می توانند باعث گمراهی برنامه ریزانشوند اجتناب گردد. برای این منظور، در این مقاله چارچوب نظری ای تدوین شده است که بر مبنای آن از تقابلدیالکتیکی رویکردهای حاکم بر تجارب پس از جنگ جهانی دوم (نهاد: مدرنیزاسیون) و رویکرد امروزین حاکم بربرنامه ریزی شهری در کشورهای غربی (برابرنهاد: بازآفرینی شهری) نتیجه گیری حاصل شود که شرایط خاص جامعهایران را مد نظر قرار دهد (هم نهاد: بازآفرینی بومی). این نتیجه گیری با استفاده از نظریه آشفتگی که توصیف و تبیینیاز جامعه ایران ارائه می دهد انجام گرفته است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که اگرچه در مواجهه با بافتفرسوده در ایران ناچاریم از آخرین دستاوردهای دانش شهرسازی غربی در این زمینه – بازآفرینی شهری - بهره گیریم،اما با توجه به عدم پیمودن برخی ملزومات این سیاست در دهه های پیشین، باید آن را با شرایط امروز ایران انطباقدهیم. این رویکرد پیشنهادی را «بازآفرینی بومی» نامیده ایم که تفاوت های عمده ای با رویکرد بازآفرینی غربی دارد. برخی ویژگیهای اساسی این رویکرد شامل توجه خاص به یکپارچگی، تقویت نقش بخش های عمومی، تعاونی و غیرانتفاعی، اولویت قائل شدن برای محیط زیست، تقویت انسجام اجتماعی و توجه به نقش ساخت حقیقی در جامعه واصلاح توزیع جمعیتی و ساختمانی می شود.

بافت فرسوده، مدرنیزاسیون، بازآفرینی شهری، بازآفرینی بومی، نظریه آشفتگی