علی زنگنه - آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، شوشتر، ایران

شوشتر شهری است در شمال خوزستان که با قدمتی چندین هزار ساله در زمره تمدنهای نخستین ایران زمین قرار می گیرد وهمواره بخاطر ترفندهای بی بدیلی که سازندگان و ساکنین آن در زمینه حل مسائل معماری و شهرسازی به کار بسته اند، در این حوزهمورد عنایت خاص کارشناسان بوده است. یکی از مهمترین مسائلی که همیشه توجه صاحبنظران را به خود جلب نموده، نوع نگاهمردمان این دیار به مقوله دفاع از کوی و برزن خود بوده است. شیوه ای که امروزه به آن «پدافند غیرعامل» اطلاق می شود درشوشتر پیشینهای پنج هزار ساله دارد. بهره گیری هر نوع ابزار غیر نظامی برای دفاع از شهر اعم از مصالح و یا شیوه طراحی در جایجای این شهر باستانی به چشم می خورد. در این مقاله سعی شده تا شاخص های اصلی پدافند (دفاع) غیر عامل که در معماری وشهرسازی شوشتر مورد استفاده قرار گرفته است مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این نوشتار به صورت مشاهده میدانی و نیزبهره گیری از منابع معتبر کتابخانه ای بوده و محقق تا حد امکان سعی در تبیین موضوعات با استفاده از تصاویر موجود از بافت کهنشهری را دارد.

شوشتر، پدافند غیرعامل، معماری، شهرسازی، ساباط، شوادان