شادی موحدی اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
مسعود وحدت طلب - استادیار گروه معماری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

شهرهای امروزی ایران از یک سو دستخوش تحولات تاریخی، فرهنگی، اجتمایی و رویدادهای بسیاری در تاریخ بوده اند و ازسوی دیگر با الگوی وارداتی برنامه ریزی شهری بیگانه است. بسیاری از ساختارهای فضایی شهر کهن که در سرزمین ایراناستقرار یافته بودند، دچار دگرگونی شده اند و تحو لات فراوانی در کالبد و بافت آن ها ایجاد شده است. هویت که همان قابلشناسایی و خوانا بودن است، در تمامی فرهنگ ها خوانا بودن معماری، مزیت آن است چرا که در شناسایی فضا به انسان کمک میکند. بی هویتی، سطح معماری و شهرسازی را پایین می آورد که باعث سر درگمی مردم و همچنین نازیبایی شهرها می شود چراکه خوانا نیست. از سوی دیگر فرد با حضور یافتن در جمع، علاوه بر آن که دارای هویت شخصی یعنی نام ، منزلت اجتماعی و روابطشخصی با دیگران می گردد بلکه با گرفتن عناصر مشترکی که فرهنگ خوانده می شود ، هویت جمعی می یابد. اصولا هویت یکپدیده، امری انتزاعی و منفک از سایر موضویات مرتبط با ان پدیده نیست. مثلا هویت شهر با همه ی موضوعات مرتبط با شهر و باموضویات عدیده ای از جمله با اهل شهر، باورهاو اعتقاداتشان، شیوه زیست مردم ، نوع ارتباطشان با سایر جوامع ، آرمان ها والگوهای زندگی شان، رفتار و فرهنگ شان و با نوع تفکرو جهان بینی شان مرتبط و غیر قابل تفکیک است (نقی زاده، 1386).طراحاننیز نمی توانند بر پایه مبانی نظری بیگانه طرح و برنامه تهیه کنند و مردم را به آن فراخوانند و درعین حال توقع داشته باشند کهشهر هویت زیبای ایرانی داشته باشد. از این رو در این پژوهش با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی به شناخت و بررسی مولفه هایهویت ایرانی و به کارگیری این مولفه ها در زیباسازی شهر و به طور خاص زیباسازی فضاهای جمعی شهر می پردازد.

هویت ایرانی، زیبایی، فضای شهری، فضای جمعی