نیره گل کوهی - دانشجو کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
آزاده محمودی - مدیر گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

با تامل در آثار معماری منطقه مازندران که در گذشته شکل گرفته اند و مطالعه بر الگوی خانه ها ، عناصری یافت می شوندکه جزو اجزای اصلی می باشند. به نظر می رسد با وجود تغییرات گسترده معماری و سیر تکاملی ان در اکثر مناطق اجزایاصلی جایگاه خویش را باز یافته اند. در این اقلیم عناصر ساختاری یکسان مانند ایوان، حیاط و نفار وجود دارد که هر کدامنقشی بر عهده دارند. نقش ها از یک طرف به تعاملی باز می گردد که میان اجزا موجود است و از طرف دیگر به کارکردعناصر. وجود ایوان در معماری بومی مازندران اعم از مساجد خانه ها و کاروانسرا ها در شهر و روستا مشاهده می شود کهنقش های متفاوتی را نیز ایجاد کرده است. نقش ایوان در رفتارها، روابط اجتماعی، احترام به طبیعت و ارتباط بیرون ودرون بنا در گذشته و حتی امروزه با محتوا و شکل جدید بر کسی پوشیده نیست. مقاله حاضر در نظر دارد با معرفی وشناسایی این عنصر جایگاه ایوان را در بافت کالبدی و نقش آن را در روابط اجتماعی بررسی کند. در همین جهت تلاش برآن بوده کارکردها،اشکال گوناگون و اثار کیفی عنصر ایوان را مورد بازشناسی قرار دهد. در این تحقیق ایوان بر اساسوسعت و انواع ان به رسته های گوناگون تقسیم شده و اجزای ان مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین نقش انها درمعماریبومی مازندران مورد تحلیل قرار می گیرد.

ایوان، معماری بومی، مازندران، اقلیم، روابط اجتماعی