سحر رضائی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه مهندسی معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
سیدبهشید حسینی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دکترای معماری، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران

امروزه تأثیرات محیط معماری به عنوان بستر فعالیت فرد بیمار بر سلامت روان و الگوهای رفتاری او به اثبات رسیده است.استرس در محیط درمانی یک عامل منفی است که در فرد به وجود میآید و در نتیجه آن پاسخهای فیزیکی و روانی مخربیدر بیمار ایجاد میشود. بعد عملکردی معماری مراکز درمانی، شاخصهای است که مباحث طراحی محیطی و کیفیات فضایی اینبخش را تحت الشعاع خود قرار میدهد حال آن که علاوه بر عملکرد و تخصص و روابط خاص طراحی، بدیع بودن طرح در بررسیابعاد روحی-روانی و راهکارهای معماری بایستی مدنظر طراحان باشد. توجه به جنبه های رضایت محیطی بیماران و نقشمعماری و طراحی محیط در پروسهی درمان چند سالی است که آغاز گشته تا محیطی با هدف ارتقای رضایت و تسریع روندبهبود بیماران شکل گیرد. بر اساس این رویکرد، در پژوهش حاضر از ابزار جمع آوری اطلاعات (مطالعات کتابخانه ای،اسناد ومدارک مرتبط) استفاده شده است و شاخصه ها و اصول مرتبط با موضوع، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در معماری مراکزدرمانی با توجه به ماهیت وجودی و نقش آنها در حفظ سلامت جوامع و نیاز روزافزون برای ساخت و توسعه آن ها، شناخت وبکارگیری اصول معماری داخلی به منظور بهبود عملکرد درمانی، امری بسیار مهم است. در حقیقت، معماری شفابخش، معماریانسانگرایانه برای ایجاد رفاه در بیمارستان است، رفاهی که باعث کم شدن طول درمان می شود. هدف، تسریع بهبود بهداشتو سلامتی ذهن، بدن و روح و روان از طریق معماری است. شاخصه های طراحی داخلی فضاهای درمانی شفابخش عبارتند ازنور، رنگ، صدا، هوا و رایحه، سرگرمی مثبت، زیبایی، چیدمان، منسوجات، مصالح ، مبلمان و خوانایی. نتایج حاصل از تحقیق وبررسی دو بعد فیزیکی و روانی محیط و تأثیر آن بر روند درمان و سیر بهبودی، ارائه ی الگویی در جهت طراحی محیط درمانیایمن تر، با آرامش بیشتر و استرس زایی کمتر است. محیطی که شفابخش و درمانگر باشد.

مراکز درمانی، بیمار، معماری داخلی، استرس، محیط شفابخش