قادر احمدی - دکتری شهرسازی و مهندس معمار، عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه
آیدا علیپورحیدرلو - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه

موضوع معلولیت با آغاز زندگی انسان همزمان بوده و این موضوع با رشد صنعت، ماشینی شدن امور روزمره و وقوعجنگ در جوامع بشری، در حال افرایش است. بر اساس آمارهای جهانی تقریباً 10 درصد جمعیت هر کشور را معلولانتشکیل می دهند که این امر لزوم توجه به نیازهای این بخش از جامعه را بیش از پیش نشان می دهد. در این مقاله ضمنشناخت ماهیت معلولیت و نیازهای خاص فردی و اجتماعی این افراد، با استفاده از دستاوردها، نتایج به دست آمده را واردفرایند طراحی کرده و با مناسب سازی محیط و فضای معماری سعی در بهبود روند زندگی معلولین شده است. مطالعاتموجود در این تحقیق در سه قالب تدوین گشته است که شامل بررسی متون نظری بوده و سپس به بررسی تجربیات مشابهبرای ارتقاء شاخص های بهره وری از نمونه های موفق پرداخته شده و در انتها ضمن ارائه چهارچوب کلی طراحی، ضوابط ودستورالعمل های طراحی ویژه مراکز مختص معلولین ارائه گردیده است. روش تحقیق به کارگرفته شده به صورت کتابخانهای و سپس از طریق مطالعات میدانی نظیر بازدید و برداشت های تصویری و مصاحبه می باشد. نتایج به دست آمده نشانگررابطه معنا دار مابین معلولیت و محیط زندگی و حرفه ایی آنها به ویژه در رابطه با مسائل روانشناسی محیط نظیر رنگ، نور،امنیت، مصالح بوده است. با مناسب سازی محیط برای معلولین میتوان استعدادهای بالقوه آنها را کشف و با پرورش صحیحآنها، این قشر را به عنوان عضوی از اجتماع در بستر جامعه قرار داده و بدین بدین ترتیب این روند تأثیر چشمگیری در ارتقاءسطح کیفی زندگی آنها میتواند داشته باشد.

طرح پیشنهادی، مرکز حرفه آموزی، معلول، آموزش پذیر