حامد حمیدی هریس - دانشجوی کارشناسی ارشد تکتونیک، گروه زمین شناسی،دانشگاه تبریز،ایران
بهزاد زمانی - استادیار گروه زمین شناسی ،دانشگاه تبریز،ایران

بدلیل صدمات و تلفاتی که زلزله ها در طول تاریخ ایجاد کردهاند، بشر بدنبال راه هایی بوده تا خطرات زلزله را کاهش دهد، یکی از این قدم ها تلاش برای پیش بینی زلزله با استفاده از پیش نشانگرهای مختلف است. از جمله موفق ترین پیش نشانگرها، پیش نشانگرهای الکتریکی بوده است. در این روش با استفاده از سیگنالهای الکتریکی لرزهای (SES) زمین لرزه آینده را میتوان پیش بینی کرد. این سیگنالها به صورت اختلاف پتانسیل بین دو نقطه از زمین اندازه گیری می شوند. از آنجایی که چنین وضعیتی قبل از یک زلزله اتفاق می افتد، با راه اندازی ایستگاه های مناسب برای ثبت این سیگنال ها و با اندازه گیری پیوسته این سیگنالها میتوان به زمان (T)، مکان (F) و بزرگای زمینلرزه (M) قریب الوقوع پی برد. آذربایجان شرقی ناحیه ای است که زمینلرزه های تاریخی مخرب زیادی داشته و گسلهای این منطقه (از جمله گسل تبریز) در طول زمانهای گذشته زلزله های ویرانگری از خود بجا گذاشته است و باعث خسارت های جانی زیادی شده است. در این پروژه برای اولین بار در ایران با نصب ایستگاه ها(دوقطبیهای الکتریکی) در مناطقی که حساسی به SES هستند، و طراحی شبکه ای از ایستگاه های حساس به همراه ایستگاه مرکزی و ارتباط این ایستگاه ها با ایستگاه مرکزی موفق به ثبت سیگنال های الکتریکی قبل از زلزله شده و ایستگاه هایی که به SESها حساس هستند، مشخص شده است. این شبکه توانسته از تمامی زلزله های بیش از ۳ ریشتر روی داده در شمال غرب ایران در طول ۸ ماه از ابتدای نصب، سیگنال پیش نشانگر دریافت کرده و امکان اعلام هشدار را فراهم سازد.

پیش نشانگرهای الکتریکی، روش VAN، سیگنال ESلا، زمینلرزه، آذربایجان شرقی، ایران