فائزه قادری - دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری
ابراهیم استاجی - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

ادبیات حماسی پیوند تنگاتنگی با ادبیات تعلیمی دارد. یکی از حماسه سرایان بزرگ ادب پارسی حکیم ابوالقاسم فردوسی که با خلق اثر ارزنده اش؛شاهنامه، به خوبی توانسته است رابطه ی ناگسستنی ادبیات حماسی و تعلیمی را به تصویر بکشد.در حقیقت شاهنامه اثری است شگرف و ممتاز که مورد تقلید و استقبال بسیاری از شاعران و ادیبان و ادب پژوهان قرار گرفته است. شاهنامه فردوسی نه تنها منظومه ای است حماسی بلکه در بردارندهی مفاهیم بلند انسان دوستی و تعالیم اخلاقی و تربیتی ژرف است.فردوسی در شاهنامه معارف و حکمت های عالی را هم چون مرواریدی در صدف شاهنامه گنجانده است.کثرت ابیات شاهنامه باعث شده که این اثر مانا و سترگ از قابلیت پژوهشی خوبی برخوردار باشد.نگاه محققانه و نیز پژوهش محور به شاهنامه از غالب دریچه ها امکان پذیراست ولی اگر از دیدگاه ادبیات تعلیمی به شاهنامه بنگریم می تواند دربردارنده نتایجی ارزنده باشد.این درست است که شاهنامه اثری است حماسی ولیک در کشاکش نبردها و جنگاوری ها می توان روحیه تعلیمی و تربیتی رزم آوران و پهلوانان را به وضوح دید.این پژوهش در پی آنست تا درآمیختگی ادبیات حماسی را با ادبیات تعلیمی در شاهنامه به تصویر بکشد تا در پایان معلوم شود که می توان به شاهنامه به عنوان کتابی اخلاقی و حکمت آموز نگریست.

ادبیات تعلیمی، فردوسی، شاهنامه، ادبیات حماسی،پندر و اندرز