مهدی خدادادی - دانشجوی دکتری ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات،دانشگاه یزد،ایران
مهدی ملک ثابت - استاد دانشکده ادبیات،دانشگاه یزد،ایران

از حماسه های دینی دوره قاجار، افتخار نامه حیدری است که در دو مجلد در شرح دلاوری های جضرت علی(ع) در زمان حضرت رسول(ص) و بعد از ایشان سروده شده است. سراینده این حماسه مذهبی، میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماست. میرزا مصطفی شخصی است که در مورد او اظهار نظرهای ضد و نقیض زیادی وجود دارد. عده-ای او را اهل علم، انسانی شایسته و اهل بینش می دانند. گروهی نیز از او به عنوان انسانی فاسد و وابسته به دربار نام برده اند. در این مقاله سعی بر آن است که به این پرسش پاسخ داده شود که میرزا مصطفی واقعاً کدام یک از این شخصیت هاست. بر اساس یافته های پژوهش صهبا عالمی دینی بوده ولی فسادش مورد تأیید نیست. ارتباطش با دربار و ورودش به مسائل سیاسی کاملاً ثابت شده است.

افتخارالعلما، افتخارنامه، زندگینامه