فاطمه عرب احمدی - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد تهران مرکزی ،باشگاه پژوهشگران جوان
علی بهرامی نژاد مغوءیه - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

رودها به عنوان شریان حیاتی هر کشور و بخشی از ثروت های طبیعی و ملی از اهمیت ویژه ای برخوردارند که حفظ و حراست از بقاء آنها یک وظیفه همگانی بشمار می آید ؛ این مهم به سرانجام نخواهد رسید مگر با رعایت حریم بستر رود (رودخانه) ها . دستورات فقهی بسان حلقه ی معرفتی بین عمل دینداران از یکسو و شریعت از سویی دیگر ؛ با ایفای نقش ایجابی و سلبی ما را در رسیدن به این هدف یاری نمایند. اگرچه در قانون به حریم رودخانه پرداخته شده ، اما بطور مشخص درباره ی چگونگی و الزام رعایت آن از منظر فقهی بحثی به میان نیامده است. نوشتار حاضر سعی می نماید با توجه به اهمیت نگاه فقهی، ضمن بازشناسی مبانی و مفاهیم فقهی حریم ، با بهره گیری از قواعدی چون لاضرر، ملازمه ، اصولی چون عدالت ، ممنوعیت فساد در زمین و همچنین با توسل به مباحث انفال و مشترکات عمومی به بررسی و شناخت مبانی حریم رودخانه ها بپردازد.

حریم، رودخانه، فقه