رامتین ایمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصادواحدتبریز دانشگاه آزاد اسلامی تبریز ایران
محمدرضا ناهیدی امیرخیز - استادیار گروه اقتصادواحدتبریز دانشگاه آزاد اسلامی تبریز ایران

هدف اصلی بسیاری از کشورها رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی و در نتیجه رهایی از توزیع ناعادلانه درآمد و نابرابری است. آزادسازی تجاری و گسترش حجم تجارت، علاوه بر اثرات مستقیمی که بر توسعه ی انسانی دارد، از طریق ارتقای رشد اقتصادی، باعث بهبود در شاخصی های توسعه انسانی می شود. رشد اقتصادی منتج شده از گسترش حجم تجارت نیز، باعث دسترسی بهتر افراد به خدمات آموزشی و بهداشتی شده و توسعه ی انسانی را ارتقا میدهد. . از آنجا که تجارت، اثرات ناهمگونی بر اقتصاد کشورهای مختلف، با توجه به درجه ی توسعه یافتگی شان، خواهد داشت، لذا در این تحقیق با تمرکز بر کشورهای در حال توسعه، که ایران هم در این گروه است، بر آن شدیم تا به بررسی این موضوع بپردازیم که رابطه تجارت بین الملل بر توسعه انسانی در ایران چگونه است. به این منظور، از شاخص توسعه انسانی که هر سال توسط سازمان ملل متحد منتشر میگردد به عنوان معیاری برای نشان دادن سطح توسعه یافتگی کشورها و برای تجارت بین المللی از نسبت مجموع صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی به عنوان معیاری برای درجه باز بودن تجاری و همچنین از سرمایه گذاری مستقیم خارجی به عنوان معیاری برای اندازه گیری حجم تجارت و همچنین نرخ ارز واقعی مورد استفاده قرار گرفته است. داده های مورد استفاده در این بررسی برای کشور ایران در دوره ی زمانی 1393-1357 به دست آمده است و مدل رگرسیون مورد نظر نیز در قالب الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL)می باشد. نتایج حاصل شده، گویای تأثیر معنی دار آزادسازی تجاری و افزایش حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر روی شاخص توسعه ی انسانی در ایران است.

شاخص توسعه ی انسانی ،درجه بازبودن تجاری ،سرمایه گذاری مستقیم خارجی ،نرخ ارز واقعی،تولید درآمد ناخالص داخلی