آرزو وطن پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی ژئوتکنیک، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
نادر هاتف - استاد، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

گسترش شهرها و سامانه های حمل و نقل مدرن شهری مانند مترو به ویژه در کلان شهرها نیاز به ساخت سازه های زیرزمینی را روزافزون نموده است. از آنجا که در ساخت سازه های زیرزمینی بخش عمده ای از هزینه صرف سازه های نگهبان می گردد و از طرفی به دلیل مسائلی همچون محدودیت های هزینه ساخت، کمبود فضا و ملاحظات پدافند غیر عامل، به نظر می رسد که زمان آن فرا رسیده باشد که در ساخت و اجرای سازه های زیرزمینی رویکردی تازه ارائه گردد. لذا در این مقاله به تفسیر و توضیح یک روش ابتکاری برای تلفیق سازه دائمی با سازه نگهبان در اینگونه پروژه ها پرداخته شده است. روش ارائه شده برای ساخت اینگونه سازه ها، استفاده از المان های سازه ای دایمی است که از ابتدا نقش سازه نگهبان را هم ایفا می کنند. بدین منظور در این پژوهش مراحل ساخت یک ایستگاه زیرزمینی با استفاده از مدل سازی عددی با نرم افزار المان محدود (آباکوس) انجام شده و با نتایج مدلسازی همان ایستگاه با شرایطی که به روش معمول، با استفاده از شمع و استرات اجرا گردیده است، مقایسه شده است. یافته ها نشان می دهند که روش یادشده با صرفه جویی قابل توجه در هزینه کارایی روش قبلی را دارد. این نتایج افق روشنی را برای اجرای این نوع سازه ها با سیستم نوین و بهینه به لحاظ زمانی و اقتصادی ارائه می کند.

سازه های زیرزمینی، روش المان محدود، سازه نگهبان