رائفه اکبری شرفدارکلائی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری

محیط علاوه بر عناصر کالبدی شامل پیام ها، معانی و رمزهایی است که مردم بر اساس نقش ها، توقعات، انگیزه ها و دیگر عوامل آن را رمزگشایی و درکمی کنند و در مورد آن به قضاوت می پردازند به عبارتی می توان گفت مکان تنها یک امر کالبدی و یک سرپناه برای فعالیت های انسان نیست، بلکه پدیده ای است که انسان در تعامل خود با آن، بدان معنا بخشیده و به آن دلبسته میشود تا آنجا که گاه حتی خود را با آن بازمیشناسد. اگر از زاویه نیازهای انسان نیز به این مسئله بنگریم، نیاز انسان به تعامل عاطفی با مکانی که در آن زندگی میکند و یا به عبارتی دلبستگی به مکان ، از جمله مهمترین ابعاد رابطه انسان و مکان است که باید مورد توجه معماران و طراحان قرار گیرد. اما امروزه اکثر فضاهای معماری در کشور، بدون توجه به روحیات کاربران اصلی آنها و تنها با محوریت عملکردی طراحی شدهاند. این امر باعث میشود که کاربران، اغلب هنگام حضور در فضا با آن ارتباط برقرار نکرده و خود را با فضا مأنوس نمی پندارند و در خیلی از موارد به علت عدم وجود دلبستگی به مکان درصدد آسیب رسانی، تغییر و تخریب مکان برمی آیند. روش تحقیق این مقاله کیفی، توصیفی و تحلیلی است، به طوریکه بررسی موضوع، جمع آوری اطلاعات و مفاهیم مرتبط به بحث حس مکان و حس دلبستگی به مکان با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد.در پژوهش حاضر ابتدا به بررسی مفاهیم حسمکان و دلبستگی به مکان و نظریات صاحبنظران در این زمینه و سپس به بررسی تأثیرات مشارکت داشتن افراد در طراحی یک مکان به عنوان راهکاری جهت ایجاد حس دلبستگی به مکان پرداخته می شود.

؛ مکان ، حس مکان ، دلبستگی به مکان ، مشارکت در فرایند طراحی