حبیب اله محمودیان - دکترای باستان شناسی پیش از تاریخ ایران عضو هیأت علمی دانشگاه ،معاون پژوهشی مرکز علمی کاربردی پارسیان ایلام

بررسی مجموعه های باارزش به جای مانده از تاریخ بشریت این حقیقت را بیشتر روشن می کند که انسان همیشه به دنبال شناخت مجهولات و ناشناخته ها برای یافتن، دریافتن و بهره گرفتن از آن ها در مراحل و روند تکامل زندگی خود بوده است. سفر و سیاحت ازجمله قدیمی ترین فعالیت های عادی و روزمره ی مردم بوده است. انسان در طول زندگی اجتماعی خود همواره کوشیده محیط پیرامونی خود را بشناسد و این شناسایی با تحرک و جابه جایی همراه بوده است. از سویی ، تلاش برای بهره گیری از مواهب خدادادی در طبیعت، او را به سیر و سفر ، تحرک و جا به جایی ترغیب نموده است.بنابراین، مسأله ی گردش و سیاحت پدیده ی جدیدی نیست و در تمام دوران زندگی انسان و در طی قرون و اعصار وجود داشته است. خداوند در قرآن مجید در سوره های مبارکه ی عنکبوت (آیه ی20)، انعام (آیه ی 11) ، فاطر (آیه ی 44)، روم (آیه ی9)، اعراف(آیه ی 185)، نحل(آیه ی 36) و نمل(آیه ی69 ) . استان ایلام گنجینه های با ارزشی از تاریخ گذشته و جلوه های زیبای خلقت را در گستره ی خود حفظ نموده که در قالب مناظر زیبای طبیعت و جاذبه های تاریخی و فرهنگی خود نمایی می کند. در این مقاله تلاش شده تا موقعیت باستان شناختی دهلران به عنوان قطب بین المللی توریست فرهنگی معرفی شود. کاوش هایی که در سرزمین دهلران انجام گرفته روشن گر این حقیقت است که انسان دراین منطقه در حدود 8 هزار سال پیش از میلاد از دو گونه ی گیاهی؛ یعنی گندم و جو و نیز میش و بز برای تأمین غذای خود استفاده کرده است. بر اساس شواهد به دست آمده از پژوهش های باستان شناسی و هم چنین، آزمایش های فراوان (هول ، کنت فلانری) در سال 1961 بر روی تپه های علی کش (تپه باستانی علی کش و چغا سفید و ... انسان در فاصله ی میان5500 تا 7500 قبل از میلاد در این منطقه به اهلی کردن دام و کشت دانه های گیاهی مانند جو، عدس ، ماش وکتان توفیق یافته است. از جهتی دیگر در بررسی های اخیرباستان شناسی ( 1393) آثار دیگری در منطقه عمومی موسیان دهلران شناسایی شده که در این مقاله به اجمال معرفی شده است. بنابراین ضرورت دارد تا با برنامه ریزی کلان این مهم را به مراکز علمی وفرهنگی واکادمیک جهان معرفی نموده وشرایط را برای جذب گردشگران فرهنگی ومحققان این عرصه فراهم نمائیم.

تپه علی کش، میان رودان، رودخانه ی دویرج ، مهوز ، موسیان