سیدعلی سیدیان - استادیار گروه معماری دانشگاه مازندران
مژگان بیغمی - دانشجوی کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی پردیسان

امروزه یافتن فضایی که همه ویژگی های لازم برای زندگی فردی و جمعی در شهرها را داشته باشد. به امری بسیار دشوار بدل شده است افزایش روزافزون جمعیت در شهرها و جریان شتاب آلود پاسخگویی به نیازهای آنان و گسترش شهرنشینی و صنعت و به دنبال ان انبوه سازی و عملکرد گرایی صرف، محتوا و مفهوم مکان و حس تعلق را از صحنه شهرها کلا حذف کرده و آنها را تبدیل به مناطقی بی هویت، بی معنی و فاقد شخصیت کرده است از این رو مکان عنصر اصلی هویت ساکنان آن است. انسان با شناخت مکان میتواند به شناخت خود نایل آید یکی ازعلل سرگردانی، انسانی امروز، نپرداختن به مفهوم مکان و از آن طریق نبود هویت مکانی است شهرها و فضاهای شهری گذشته ازاستقلال، شخصیت وهویت ویژه ای برخوردار بوده اند. مفاهیمی که نهایتا منجر به تعریف مفاهیم بزرگرتی چون تعلق خاطر و حس شهروندی گشته اند. شهر اصفهان بواسطه قدمت دیرینه خود واهمیت تاریخی آن در دوره های مختلف همواره از هویت بالایی برخودار بوده است این شهر دارای نشانه های فراوانی است که موجب تمایز این شهر از سایر شهرها می گردد، از این رو شناخت مولفه های موثر در ایجاد حس تعلق در شهر اصفهان می تواند به هویت بخشی و کیفیت فضاها د راین شهر کمک بسزایی نماید. در این مقاله پس از معرفی مولفه های اثرگذار در ایجاد حس تعلق و ارائه مدل، با نظر سنجی از 200 نفر از شهروندان شهر اصفهان در قالب پرسشنامه بسته و تحلیل داده ها به دو روش تاییدی عاملی و اکتشافی بابهره گیری از نرم افزارهای spss واموس پرداخته شده که در نتجیه چهار مولفه مهم مورد ارزیابی قرار گرفته که از میان چهار مولفه زمان، هویت و کالبد الگوهای اجتماعی با توجه به نتایج پژوهش مولفه های هویت از اهمیت بسیار بالایی در ایجاد حس تعلق برخوردرا است روش تحقیق در بخش اول توصیفی و تحلیل و در بخش دوم آماری کاربردی است همچنین با توجه به نتایج کیفی پژوهش رنگ آبی فیرزوه ای به عنوان نماد هویتی در رنگ و نقش ستاره هشت پر و چلیپا از نمادهای هویتی در نقش، د رایجاد حس تعلق در اصفهان نقش بسزایی دارند.

حس تعلق به مکانی، فردی - کالبدی، هویتی، الگوهای اجتماعی، اصفهان