مژگان هادی پورمرادی - کارشناس ارشد معماری (روزبه زنجان)
سهیلا هادی پورمرادی - دانشجوی دکترای باستان شناسی (دانشگاه تورین، آیتالیا)

انسان شروع به ساختن سرپناه نمود و به این ترتیب معماری که از آثار ناشی از خلقت انسان است، به وجود آمد. ساختن برای بشر یکضرورت است. معماری یک جامعه انسانی از طریق اندیشه و تقلید زاییده شده و متحول می گردد. اما نیاز انسان به اینکه از ساختمان به عنوانوسیله ای برای بیان احساسات مشترکش استفاده کند، در یکی از ابتدایی ترین مراحل رشد معماری، منجر به ظهور معماری مذهبی و معمارییادمانی و از دیرباز منجر به تقید بنده وار انسان به این دو نوع معماری گردید. هنر و دین از جمله جنبه های فراگیر فرهنگی هستند. انسان شناسانهرگز هیچ جامعه ی انسانی را بدون آنها نیافته اند. نظام های دینی یا مذهبی مانند چسبی فرهنگ ها را به هم نگه می دارند . مرگ و زندگی دو مقوله اساسی و اجتناب ناپذیر هستند که بسیار در آموزه های فرهنگ های متفاوت از آغاز تا کنون مورد توجه بوده اند؛ بهنحوی که در هر دوره زمانی تاثیرات این دو را بر شیوه زندگی و اعتقادات شاهد هستیم. در راستای توجه به این دو مقوله، آداب، آیین ها، سنت ها،مکان ها؛ اشیاء، اعمال، ... خاصی پدید آمده اند. معماری مذهبی و یادمانی میراث و تجلی جایگاه مرگ در جوامع بشری است و عموماً شکل هایی بهخود می گیرند که خاص فرهنگ وابسته به آن هستند.در این مقاله تلاش می شود، معماری مذهبی و یادمانی از منظر توجه به جایگاه مرگ در زندگی انسان مورد بررسی قرار گیرند.

انسان، مرگ، معماری مذهبی، معماری یادمانی