افشین قربانلو - کارشناس عمران ، موسسه آموزش عالی کمال ارومیه
سینا ناصرنیا - کارشناس ارشد عمران سازه ، دانشگاه ارومیه

دالهای بتن آرمه یکی از رایجترین پوششها در برپایی سازهها، از جمله در پوشش سقفها )دیافراگمها( میباشندکه همواره ضرورتهای مختلف معماری و تأسیساتی و ... تعبیهی بازشوهایی را در آنها تحمیل میکنند.گونه ای خاص ازاز دال ها نیز وجود دارند که به نام دال مرکب مشهور می باشند و در آنها از عملکرد مشترک فولاد و بتن بهره برده میشود . این سیستم از مقاطع مختلط دال بتن مسلح بر روی ورقهای ذوزنقه ای که به تیرها و شاهتیرهای فولادی متصل می شوند ،تشکیل شده است. دال های مرکب دارای ورق عرشه ،به دلیل سبک بودن ،منجربه کاهش قابل توجه در وزن سازه ،هزینه وزمان ساخت گردیده و همچنین از مقاومت کافی نیز برخوردار هستند. صفحات فلزی ذوزنقه ایعرشه نه تنها قالب بندی را در سقف حذف نموده بلکه فولاد کششی مورد نیاز در سقف را نیز تأمین می نماید. بنابراین عملکرد سقف در برابر نیروهای ثقلی و جانبی بسیار مطلوب بوده، توزیع تنش در آن بصورت منظم صورت می پذیرد ونیز کاملا سازگار با انواع سازه های مختلف اعم از اسکلت فلزی و بتنی با هر نوع معماری می باشد ؛ انعطاف پذیری اینسیستم با دیگر اجزای ساختمان ،از خصوصیات بارز این نوع سقف است. از عواملی که از صلبیت و سختی دالها میکاهد و باعث بروز رفتار غیرصلب در آنها میگردد، وجود بازشوها شامل داکتهای تهویه، چاله آسانسورها و بازشو های راه پله می باشند. اثرات بازشو در رفتار دالهای بتنی و تاثیر آن بر انعطاف پذیری دال باعث شده است که توجه اغلب مهندسینعمران و سازه به این موضوع جلب شود. مدلسازی قابهای مورد مطالعه در این تحقیق ،دو سقف خمشی فولادی دارای دال مرکب با ورق عرشه در حالت با و بدون بازشو ، به کمک نرم افزار المان محدود ABAQUS می باشد که رفتارخمشی آنها تحت اثر بارهای وارده با یکدیگر مقایسه گردیده است. نتایج بدست آمده حاکی از کارایی بالای این سیستم ها در برابر بارهای وارده با کاهش خیز می باشد. همچنین وجود بازشو باعث کاهش سختی و صلبیت در دالهای مدکور می گردد

دال مرکب، بازشو ، عرشه فولادی،رفتار خمشی ، خیز ، نرم افزارABAQUS