سیده حانیه قوامی ماسوله - دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی وفرهنگی -
منا منتظری هدشی - کارشناس ارشد مرمت آثارتاریخی وفرهنگی
نازنین شریفی سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی و فرهنگی

ابتدا در این پژوهشی به معرفی بافت تاریخی سرای خوانساری ها در اصفهان که متعلق به دوره صفوی می باشد، پرداخته می شود و در ادامه با استفاده از میکروسکوپ های چشمی، آزمایش های پرتو ایکس XRF نمونه ی فوق جهت فن شناسی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاصل عبارت از، شناخت کانی کوآرتز، آلبایت، میکروکلاین، کائولینت در بدنه آجر بود و سپس جهت حفاظت و مرمت این اثر زیبا نیز توضیحاتی ارائه شده است. مهمترین ویژگی این بنا، استفاده از سبک خاصی معماری های بازارهای سنتی می باشد که به عنوان یادمان، در فرهنگ ایران محسوب می شود. این اثر شیوه خاصی از معماری یک دوره را نشان می دهد که این خصوصیات، آن را منحصر به فرد می کند. تعیین الویت حفاظتی برای یافته ها در هر مجموعه یکی از راهکارهای حفاظت پیشگیرانه برای تعیین طرح مرمتی مناسب محسوب می شود که می تواند با توجه به نوع اثر، کیفیت تولید و مواد اولیه استفاده شده در آن متفاوت باشد. مقاله حاضر با مطالعه کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. در این روند، مراحل انجام کار به ترتیب عبارتند از مستند نگاری و بررسی مواد و مصالح، در امر مرمت و بازسازی این بنا و آسیب شناسی آن ومطالعه ی نتایج به دست آمده از بررسی های گذشته و ارائه طرح های نوین مرمتی با همگام سازی در بافت تاریخی می باشد.

معماری ایرانی، سرای خوانساری ها، صفوی، شرایط محیطی، روند تخریب