محمد هادی عاشوری - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
نسیم هاشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه پردیس علوم و تحقیقات ،واحد شهر قدس

امروزه با پیشرفت های صورت گرفته در فناوری تسلیحات و تجهیزات نظامی، مجتمع های مسکونی در شهر ها بیشتر در معرض خطر تهاجم قرار گرفته است. از مهم ترین عوامل افزایش دهنده تلفات انسانی در حملات نظامی به مجتمع های مسکونی، معماری غیر استاندارد و غیر منطبق مساکن با اصولی همچون مکان گزینی و جانمایی بهینه ساختمان، پراکندگی مناسب بنا، رعایت اصول اختفاع، استتار و فریب، درجه مرمت پذیری بالای مجتمع مسکونی و معماری داخلی ساختمان درارتباط با پدافند غیرعامل است. آرایش فضاهای ساختمانی و نحوه ارتباط با محیط پیرامون، امکانات ویژه ای را برای نجات جان افراد ایجاد نموده و باعث بهبود عملکرد سیستم و کاهش آسیب پذیری آن می شود هدف اصلی این پژوهشی بررسی و تجزیه و تحلیل مؤلفه های ساختاری و معماری تأثیرگذار در الگوهای برنامه ریزی و طراحی مسکن در مجتمع های مسکونی در شرایط بحران است و این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی به دنبال بررسی عوامل موثر بر برنامه ریزی این مجتمعها از منظر پدافند غیر عامل در برنامه ریزی مسکن شهری است که نتایج کلی آن در راستای ایجاد شهر ایمن، شهر قدرت و شهر بازدارنده است . نتایج حاکی از آن است که تعیین طرح هندسی بنا و فرم و نمای صحیح ساختمان، موقعیت بازشوها، نحوه دسترسی، اعلام خطر و تعیین وسعت و امکانات فضایی کافی در محوطه، تعبیه جان پناهها و دیوارهای محافظ و پیش بینی سیستم اعلام خطر و فضای امن به عنوان فضای چند عملکردی برای هر مجتمع مسکونی در زمان صلح و جنگ از جمله مولفه های بهینه معماری از منظر پدافند غیر عامل است

برنامه ریزی مسکن شهری، پدافند غیر عامل، مجتمع عای مسکونی