معصومه علیزاده تقلید آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق بین الملل دانشگاه آزاد شهر،گلستان،ایران

با توجه به فقدان شخصیت حقوقی بینالمللی جامعه بینالمللی و نظر بهضرورت حمایت از قواعد نظم عمومی بینالمللی، استناد به مسئولیت از سوی دولتهای عضو جامعه بینالمللی بهعنوان دولتهای غیر زیاندیده موردپذیرش قرارگرفته است.گروه حقوق بینالملل در طرح مسئولیت بینالمللی دولت 2001 در ماده 48 حق استناد به مسئولیت را برای این دولتها بهرسمیت میشناسد. در خصوص توسل به اقدامات متقابل، برخی با توجه به نگرانی جامعه بینالمللی از سوءاستفاده دولتها، راهحل سازمانی همچون مداخله سازمان ملل متحد را پیشنهاد میدهند. هرچند در این خصوص نیز به نظر میرسد با توجه به موانع و مشکلات پیش روی سازمان ملل متحد، در صورت نقض گسترده و شدید قواعد نظم عمومی بینالمللی توسل به اقدام متقابل در جهت منافع عمومی از سوی دولتهای غیر زیاندیده اجتنابناپذیر باشد. اگرچه در این زمینه رویه گسترده وجود ندارد، بر این اساس گروه حقوق بینالملل در طرح مسئولیت دولت 1001 از اظهارنظر صریح در مورد توسل به اقدامات متقابلتوسط دولتهای غیر زیاندیده خودداری نموده است. شناسایی دولتی که به دلیل نقض یک تعهد، خسارتدیده است، ازجمله مباحثی است که در حقوق داخلی و حقوق بینالمللی محل آرا و دیدگاههای گوناگون هست. جبران خسارت ناشی از نقض تعهدات قراردادی باید بهگونهای زیاندیده را در موقعیتی قرار دهد که اگر تعهد طبق قرارداد، انجام میشد در آن موقعیت قرارمیگرفت. در اصول قراردادهای تجاری بینالمللی مؤسسه یکنواخت سازی حقوق خصوصی این نگرش مقبول واقعشده و بر این مبنا، نظریه جبران کامل خسارت پذیرفتهشده است.

خسارت، جبران خسارت، مسئولیت بین المللی، دولت