محمدرسول ایمانی - دکترای مطالعات ادیان حوزه علمیه قم

از اقسام گردشگری، گردشگری مذهبی است که امروزه ترجیح داده میشود برای تعریف آن، به عنصر انگیزه معنوی گردشگران بیش از مقصد این نوع گردشگری، توجه شود. این نوشتار به دنبال آن است تا با معرفی مقوله دیده دل در عرفان اسلامی و چشم سوم در فلسفه شرق، نقش گشودن آنها در معنویت بخشی به گردشگری را بررسی کند. با بررسی به عمل آمده مشخص گردید که چه در عرفان اسلامی و چه در فلسفه شرق، کمال انسانی به صورت سفری از ماده به معنا و سیر از ظاهر جهان مادی به حقیقت و معنای آن به تصویر کشیده شده و به سالکان توصیه میشود با گشودن چشم دل، با دیده تعقل و تأمل در طبیعت بنگرند و معنای نهفته در آن را نظارهگر باشند. اتخاذ چنین روشی در سیر و سیاحت و تصحیح نگرش گردشگران به طبیعت بر اساس این نوع جهان بینی، ضمن اینکه در کمال فردی و اخلاقی گردشگران مؤثر است در مقیاس جمعی و جهانی نیز منشأ آثار فراوانی خواهد بود؛ چراکه قادر است از بروز آثار منفی نگرش کالاگونه به طبیعت که امروز در گونههایی از گردشگری همچون گردشگری انبوه مشاهده میشود جلوگیری کرده و به توسعه گردشگری پایدار و صیانت از منابع طبیعی کمک کند

گردشگری، توریسم، گردشگری مذهبی، گردشگری معنوی، دیده دل، چشم سوم، عرفان اسلامی، فلسفه شرق