شیرزاد طایفی - دانشیار، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

دانش بلاغت، مثل علم منطق و دستور زبان، ریشه در فطرت آدمی دارد. همه انسانها، علیرغم فرهنگها و نژادها و زبانهای گوناگون، در حد ذوق، قواعد بلاغت را در گفتار و نوشتار خویش به کار می گیرند، و کلام فصیح و بلیغ آناست که از ضعف تألیف، تنافر کلمات و تعقید خالى باشد و به مقتضاى حال ایراد شود. با این حال اگر خواسته باشیم فارغ از مشترکات بشری، دانش بلاغت را که در سرزمینهای اسلامی بالیده است، ریشهیابی نماییم، باید اذعان بکنیمکه این دانش، بیش از هر چیز وامدار فصاحت و بلاغت پر رمز و راز قرآن مبین است. وجوه امتیاز قرآن نسبت به سایر کلامها عبارت است از: اسلوب ویژه، شمول فصاحت و بلاغت در سراسر آن، و تکرار آیات بدون کاستی فصاحت و بلاغت . شوق دریافت همین جنبههای زیبایی قرآن بود، که همچون رازی سر به مهر، بلاغیون را به حیرتی از سر خشیت وا می داشت. در مقاله حاضر، کوشیدهایم با استناد به مطالعات کتابخانهای و بهرهگیری از شیوه توصیفی -تحلیلی، رازهای بلاغت به کار رفته در قرآن کریم را در سه اثر برجسته عرصه قرآنپژوهی، یعنی اعجازالقرآن رمانی،باقلانی و معتزلی بر اساس ترتیب زمانی بررسی کرده، مسائل مربوط بلاغی مندرج در آنها را تبیین کنیم

قرآن کریم، بلاغت، اعجازالقرآن، رمانی، باقلانی، معتزلی