زهرا روشندل - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه بیرجند

سفال یکی از مهم ترین و قدیمی ترین دست ساخته های هنری بشر است که از آغازسفال گری تاکنون هم چنان پایدار مانده است،هم چنین یکی از دستاوردهای بزرگ تمدن اسلامی است که به علت حمایت بازرگانان،حکام و عامه مردم و همچنین منع استفاده از ظروف طلایی و نقره ای رواج گسترده ای می یابد.سفالینه های منقوش دوره ایلخانی نیز به مثابه نمادی از اندیشه خلاقانه انسان بیانگراعتقادات،باورها ،اندیشه ها و فنون و مهارت های ویژه هنری آنان می باشدکه نقش ظروف دراین دوره سهم به سزایی را به خوداختصاص داده است، در سفالینه های ایلخانی علاوه بر آرایش نقوش، تزییناتی در فرم سفالینه ها نیز وجود داشته است که آثار مشبک دو جداره و مشبک پوشیده با لعاب شفاف، سفال هایی بانقوش کنده، بر جسته و نقش های قالبی ازآن جمله است. از خصوصیات بارز سفالینه این دوره،تنوع ساخت سفال با تکنیک های مختلف سفالگری و تنوع تزئینات سفالینه ها است. بنابراین سفالینه های این دوره را به لحاظ چگونگی نقوش تزئینی در چند گروه می توان مورد بررسی قرار داد. لذا بررسی این نقوش جهت شناخت تزئینات آثار سفالی این دوره و هماهنگی نقوش با ظرف هدف پژوهش حاضر می باشد.دراین مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای به توصیف و تحلیل نقوش تزئینی و نحوه جای گیری آن در ظروف این دوره پرداخته می شود.

ایلخانی ، سفالینه ، نقوش ، تزئین