محمود شهابی - استادیار جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی
مجتبی جهانگردی - کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی

مقاله حاضر به دو پرسش اساسی پاسخ می دهد: الگوهای استفاده از تلویزیون های ماهواره ایفارسی زبان در میان مخاطبان تهرانی کدامند؟ و منشأ یا خاستگاه اجتماعی این الگوها کدامند؟برای پاسخ گویی به این سوالات از سنت پژوهشی «استفاده و رضامندی رسانه ای» با رویکردی ساختاری- فرهنگی استفاده شده است. اعضای نمونه پژوهش ( ۴۰۰ بیننده تلویزیون های ماهواره ای) بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی در شهر تهران انتخاب شدند. تحلیل عاملیانجام شده بر روی ۶۰ نوع انگیزه یا دلیل برای استفاده از این تلویزیو نها به شناسایی ۱۰ عاملمنجر شد. آزمون همبستگی عامل های بدست آمده (به عنوان متغیر های وابسته) با متغیرهای مستقل نشان داد که مفهوم پردازی «بلاملر» یعنی مفهوم تاثیرات هنجاری ناشی از فرایند جامعه پذیری و مفهوم فرصت های زندگی توزیع شده به لحاظ اجتماعی که منجر به استفاده مکمل یاجبرانی از رسانه ها می شود به خوبی الگوهای استفاده از تلویزیون های ماهواره ای فارسی زباندر تهران را توضیح می دهد. بر این اساس افراد مختلف با نقش های مختلف به این تلویزیون هاروی می آورند و از آ نها برای مقاصد مختلفی استفاده می کنند. همچنین الگوی غالب استفاده ازاین تلویزیون ها به تسهیل یا تکمیل ارتباطات و پیوندهای اجتماعی مربوط می شود تا به جبراناین ارتباطات و پیوندها.

تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان، خاستگاه اجتماعی، استفاده و رضامندی رسانه ای، مخاطبان تهرانی