محمدحسن خانی - استادیار دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

مذهب و رسانه دو پدیده بسیار مهم در جوامع خاورمیانه در عصر حاضر است. در این جوامع،رسانه بازیگری جدیدالورود محسوب می شود که قدمت حضور جدی آن در عرصه های مختلفاین جوامع به زحمت، به یک سده می رسد؛ درحالیکه مذهب در قرون و هزاره های متمادییکی از عناصر اصلی که نو مهم در ساختار جوامع منطقه خاورمیانه به شمار می رفته است. اینمقاله تلاشی است برای بررسی ابعاد گوناگون مواجهه این دو پدیده در جوامع خاورمیانه، به طورعام، و جامعه ایرانی، به طور خاص، و در آن سعی شده است تا راه های متفاوت و گوناگونیواکاوی شود که رسانه همچون ابزاری له و علیه مذهب ظاهر شده است و نشان داده شود کهچگونه مذهب توانسته است در بسیاری از مواقع رسانه را به خدمت خود بگیرد و چگونه دربرخی مواقع با احساس تهدید از جانب رسانه، از در جنگ و ستیز با آن درآمده است. مقالهحاضر بر این فرضیه استوار است که تعامل و تقابل میان رسانه و مذهب تأثیرات عمیق و مهمیبر جوامع مطالعه شده و نیز بر چگونگی شکل گیری فرهنگ سیاسی و اجتماعی این جوامع برجای گذارده است؛ تأثیراتی که ابعاد آن می تواند در مواجهه سنت و مدرنیته و فرجام آن نقشیتعیین کننده داشته باشد.

مذهب، رسانه، فرهنگ، خاورمیانه، ایران، اینترنت، ماهواره