ابوالفضل شکوری - استادیار علوم سیاسى دانشگاه تربیت مدرس
جلیل دارا - دکتراى علوم سیاسى دانشگاه تربیت مدرس

آموزه «حجاب» در جامعه ایران به عنوان یک ضرورت اسلامى، هرچند در دوران پهلوى از نگاه حکومت به منزله یک مانع پیشرفت، محسوب مى شد و سیاست حاکمان بر ترویج«فرهنگ برهنگی» استوار بود اما هرگز جامعه، حاضر به پذیرفتن آن نشد. از نگاه این تحقیق، مدارس اسلامى تأسیس شده در دوران پهلوى دوم به عنوان یکى از نهادهاى تأثیرگذار و مهم از منظر سرمایه اجتماعى، در مقام شبکه هایى بودند که به دلیل حاکمبودن هنجارهای قومی همچون «حجاب» در آنها، از دو طریق موجب تقویت فرهنگ حجاب مى شدند. نخست اینکه، رعایت حجاب در این مدارس به عنوان یک الزام براى دانش آموزان، موجب تقویت این هنجار در میان آنها و خانواده هایشان مى گردید؛ دوم اینکهازآنجاکه چنین شبکه هایى از منظر سرمایه اجتماعى بستر مناسبى براى همکارى اعتمادآمیز به شمار مى آمدند در شبکه مدارس اسلامى نیز با وجود سارى بودن «هنجار حجاب» در آنها اقدامات جمعى کارآمدى مبتنى بر فضاى همکارى، علیه سیاست برهنگى رژیم شکلمى گرفت که به طور طبیعى موجب تقویت فرهنگ حجاب مى شد.

سرمایه اجتماعى، مدارس اسلامى، حجاب، شبکه، هنجار