نشمیل افشارزاده - کارشناس ارشد توسعه روستایی دانشگاه رازی
عبدالحمید پاپ زن - عضو هیات علمی گروه ترویج و توسعه روستایی دانشگاه رازی و معاون پژوهشی دا

ماهیت شیمیایی و بسیار فساد پذیرشیرموجب شده ، عشایر از دیر باز به دلیل قرار گرفتن درنقاط کوهستانی و دور دست و عدم برخورداری از امکانات حمل و نقل کافی ، در اندیشه ی فرآوری آن به منظور جلوگیری از فساد و تنوع بخشیدن به محصولات لبنی خود باشند .همین اندیشه موجب تکامل زنجیره ی لبنیات در میان ایلات و عشایر مختلف کشور گردیده است . در این مقاله سعی شده به بحث فرآوری محصولات لبنی در میان عشایر کوچ رو ایل کلهر پرداخته شود، تا از آن جا که شاید کوچ نشینان فعلی آخرین نسل های کوچ نشینان باشند با مستند سازی دانش بومی آنان ،گامی در راستای حفظ این ذخائر ارزشمند قومی و ملی برداشته شود .به ویژه این که تولیدات عشایر به دلیل عدم استفاده از نگهدارنده های شیمیایی به تولیدات ارگانیک بسیار نزدیک است .با این توجه که از سویی در صنایع لبنیات سازی از نظر تاریخی، ازبسیاری از مواد سمی از جمله بورات ها،فلورایدها و فنول های مختلف به عنوان نگهدارنده های غذایی استفاده شده که با گذشت زمان آشکار گردید،که تاثیر آنها بر کشتن ارگانیسم ها با مسمویت زیاد در انسان همراه می باشد و از سوی دیگر محصولات این صنایع از تنوع چندانی برخوردار نیست .مطالعه ی حاضر که از لحاظ پارادایمیک طبیعت گرایانه ارزیابی شده و دارای رویکرد کیفی بود ،با استفاده از روش مشارکتی PRA ، RRA و گروه های متمرکز در بزرگ ترین ایل کرد ، ایل کلهر، در حوزه ی جغرافیایی شهرستان گیلان غرب در استان کرمانشاه به اجرا درآمد ، نتایج با استفاده از روش های متناسب این نوع تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت ، وبر اساس طبیعت تحقیق کیفی از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید . براساس یافته های حاصل از محیط طبیعی و زمینه ی واقع ی (Context) زندگی عشایر کوچ رو ایل مطالبی در زمینه ی چگونگی شیردوشی دام ها ،فرآوری محصولات لبنی که خود شامل زنجیره ای تکامل یافته از بلکاف تا روغن است همچنین ترانه های شیر دوشی و .... قابل اشاره است

دانش بومی ،ایل کلهر ، فرآوری محصولات لبنی ،تحقیق کیفی،کرمانشاه