محمد خلج کندری - استادیار، ژنتیک مولکولی، گروه علوم جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران- نویسنده مسئول
سمیرا امیری - کارشناسی ارشد، ژنتیک، گروه ژنتیک، دانشکده علوم پایه، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران
محمدعلی حسینپور فیضی - استاد رادیوبیولوژی، گروه علوم جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
فرزام شیخ زاده حصاری - دانشیار فیزیولوژی، گروه علوم جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مقدمه: مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که کندر در روند افزایش یادگیری و تقویت حافظه مؤثر است. یکی از اختلالات مهم شناختی درگیرکننده حافظه بیماری الزایمر می باشد. همچنین افزایش بیان ژن پیش ساز آمیلوئید (APP) به آلزایمر می انجامد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر مصرف خوراکی عصاره آبی کندر با داروی ریواستیگمین بر بیان زن پیش ساز آمیلوئید (APP) در هیپوکمپ رت های تیمار شده با (AlCl(3 انجام گرفت. مواد و روش ها: بدین منظور 24 رأس رت نر بالغ با محدوده وزنی 30±220 گرم به طور تصادفی در چهار گروه (n=6) تقسیم شدند و به مدت 120 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمار گروه ها به صورت، گروه یک کنترل (آب مقطر)، گروه دوم به عنوان گروه مدل آلزایمر روزانه یک میلی لیتر ماده شیمیایی (AlCl(3 با دوز 20mg/kg، گروه سوم به مدت دوماه (AlCl(3 با همان دوز ودو ماه دیگر عصاره ابی کندر با دوز 200mg/kg، گروه چهارم مجدداً به مدت دو ماه (AlCl(3 با همان دوز و دوماه دیگر ریواستیگمین 0/3mg/kg دریافت نمودند. پس از پایان دوره تیمار، عملکرد حافظه فضایی و یادگیری حیوانات توسط ماز آبی موریس به مدت 6 روز متوالی ارزیابی شد. سپس بافت هیپوکمپ آنها جداسازی و در دمای 80- درجه نگهداری گردید. RNA ی تام با استفاده از کیت NRX-Plus استخراج گردید و میزان بیان ژن APP به روش نیمه کمی (Semi-Quantitative) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از ماز آبی موریس نشان داد که مصرف (AlCl(3 باعث از بین رفتن یادگیری در رت ها شده است ولی تجویز عصاره آبی کندر و یا ریواستیگمین باعث بهبود نسبی یادگیری در رت های مدل می شود. بررسی میزان بیان نسبی APP در گروه های مختلف نشان داد که مصرف (AlCl(3 افزایش معنی داری در بیان APP القاء می کند. مقایسه اثر تیمار با عصاره آبی و داروی ریواستیگمین در رت های مدل حاکی از آن است که عصاره آبی کندر می تواند باعث کاهش بیان ژن APP در مقایسه با داروی ریواستیگمین شود. نتیجه گیری: مصرف (AlCl(3 باعث آسیب یادگیری و عملکرد حافظه فضایی در رت ها می شود و تجویز عصاره آبی کندر و یا ریواستیگمین می تواند آن را بهبود بخشد. همچنین عصاره آبی کندر می تواند افزایش بیان القاء شده APP توسط (AlCl(3 را کاهش دهد.

؛APP، الزایمر، کندر، ریواستیگمین