محمود معینی سده - مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع خودرو سایپا

در این مقاله اثر ترکیبات سرب، سولفور و فسفر موجود در سوخت و روغن موتور بر عملکرد مبدل کاتالیزوری بررسی شده است. جهت بررسی این اثرات ضمن بررسی نتایج تست عمر (Ageing test) مبدلهای مختلف با سوختهایی با مقادیر مختلفی از فسفر و سولفور از روش اندازه گیری آلاینده ها در طول سیکل استاندارد آلایندگی در شرایط ثابت و تعیین راندمان مبدل کاتالیزوری استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که در صورت وجود سرب، سولفور و فسفر در سوخت و روغن موتور، کاهش عمر مفید و راندمان مبدل برای هر یک از آلاینده ها و در نتیجه افزایش میزان آلاینده های خروجی رخ می دهد. در حقیقت این ترکیبات سبب بروز پدیدة مسمومیت مبدل (Catalyst Poisoning) می گردند که شدت این پدیده در مورد هر یک از ترکیبات متفاوت است. نتیجه اینکه با مشخص شدن اثر مخرب و برگشت ناپذیر سرب، فسفر و سولفور بر مبدلها و افزایش چشمگیر آلاینده ها، لازم است مقدار این عناصر در سوخت و روغن بکار رفته در خودروها بسیار محدود شود. در اکثر کشورهای جهان همگام با مقررات آلایندگی، قوانینی جهت کاهش هرچه بیشتر مقدار این ترکیبات در سوخت و روغن، تدوین شده و در حال اجراست.

مبدل کاتالیزوری، مسمومیت مبدل، سرب، فسفر، گوگرد