سینا میرزایی - دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز
مصطفی شهرآیینی - دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تبریز

ماسون ارسل پدر فلسفه ی تطبیقی است. او با تأثر از دو جریان تاریخ گرایی و پوزیتیویسم سده ی نوزده، می کوشید تا فلسفه ها را در مقام پدیده هایی تاریخی، در درون سنت پوزیتیویستی، به گفت وگو وادارد. موفقیت روش تطبیقی در دیگر حوزه های معرفت خصوصاً فیلولوژی ( فقه اللغه)، الهام بخش او در اتخاذ این اندیشه بود که مطالعه ی تطبیق ی الگوهای تفکر در تمدن های مختلف می تواند دانش ما را در جهت آنچه فلسفه می خوانیم، وسعت و وضوح بخشد. او پژوهش خود را بر بررسی تاریخی سه تمدن هند، چین و اروپا متمرکز می کند و معتقد است تاریخ و غنای حکمی این سه تمدن، بخشی از حکمت خالده ی جهان را تشکیل می دهد. ارسل در کتاب فلسفه ی تطبیقی می کوشد با طرح روش تطبیقی، فلسفه را از جزمیت و نسبیت مطلق برهاند. برای این کار، توجه خویش را به حقایق تاریخی فلسفی با توجه به بسترهای شکل گیری تاریخی شان معطوف می کند. در واقع او تطبیق را چونان مجرایی می داند که فلسفه با آن، از مطلق گرایی مابعدالطبیعی و نظری رهایی می یابد و به عمل و کاربردپذیری می گراید. ما در این مقاله می کوشیم تا با رویکردی توصیفی به معرفی آرا و نظریات ارسل در باب فلسفه ی تطبیقی بپردازیم.

روش تطبیقی، تاریخ، حقایق تاریخی، بستر، پوزیتیویسم، کاربردپذیری