طاهره عظیم زاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

منابع به حسین بن روح نوبختی(د326ق/938م) از وابستگان خاندان نوبختی که در نزد شیعیان امامیه به عنوان نایب سوم امام دوازدهم شناخته شده است کمتر پرداخته ویا این که به ابعاد شخصیتی او اشاره نکرده اند. مسئله ای که این مقاله به بررسی آن می پردازد این است که آیا در منابع کهن اعم از نوشته های تاریخی، کلامی و حدیثی شیعه، کتاب های رجال و فرق به نیابت خاص او پرداخته اند یا خیر؟ به نظر می رسد به علت تقیه شدید او وشیعیان در ان زمان در منابع تاریخی و شیعه معاصر او نیابت حسین بن روح مطرح نشده و تنها پس از مرگش به نیابت او اشاره شده است برای بررسی فرض مذکور ابتدا مطالبی که در کتاب های تاریخی درباره حسین بن روح در سده های 4تا 8 هجری مطرح گردیده بررسی شده سپس منابع حدیثی کلامی امامیه و تاریخ های مربوط به اهل بیت در همین قرون مورد توجه قرار گرفته، آنگاه به کتاب های رجال و فرق پرداخته شده است.

حسین بن روح نوبختی، اخبار الراضی و المتقی، صله تاریخ الطبری، اخبار الوکلاء، اربعه، غیبت شیخ طوسی