دلالت های نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی

نظریهٔ ادراکات اعتباری، از مهمترین زوایای فلسفهٔ اسلامی است که ارائه نظام مند آن به ابداع علامه طباطبایی، صورت گرفت. اهمیت این نظریه در نظام فلسفی علامه طباطبایی آنقدر زیاد است که در اکثر قریب به اتفاق آثار ایشان، اشاره ای موجز یا مبسوط به آن شده است. این نظریه با تمایزی که میان ادراکات حقیقی و اعتباری قائل می شود، از یک سو علوم حقیقی را از گزند خطاهای معرفتشناسانه حفظ میکند و از دیگر سو خلا تئوریکی که میان ذخائر غنی فلسفهٔ اسلامی و علوم اجتماعی کاربردی شکل گرفته را پر می نماید. از این رو، می تواند تاثیر عمیقی بر حوزههای گوناگون علوم انسانی و علوم اجتماعی بگذارد. پیوند اعتباریات با حقایق، از مهمترین اجزای این نظریه است که تمایز جدی آن با رویکردهای اثباتگرا و معناگرا را نشان میدهد. تبیینی که علامه در آثار گوناگون خود از این نظریه داشتهاند، زمینه خوبی برای تحلیل و نقادی رویکردهای اثباتگرا و معناگرا فراهم می کند و بستر تحول در علوم انسانی - بر اساس مبانی و مبادی حکمت اسلامی - را فراهم میآورد.

Keywords:

علامه طباطبایی , نظریه ادراکات اعتباری , اعتباریات , تحول در علوم انسانی , علوم انسانی اسلامی