مرتضی داودی - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور
عباس اسماعیلی ساری - استاد گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور
نادر بهرامی فر - استاد گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور
رسول زمانی احمدمحمودی - دانشجوی دکتری آلودگی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نو

الاینده های آلی کلره, ترکیباتی با پایداری بالا و خطرناک می باشند که به طور گسترده در محیط زیست پراکنده شده اند. از بین این ترکیبات، بی فنیل های چند کلره )PCBs )می توانند برای انسان سرطان زا بوده و بر عملکرد فکری، سیستم عصبی، دستگاه تولید مثل و سیستم ایمنی بدن انسان تاثیر گذارند. موجودات آبزی بخصوص ماهیان مسیر اصلی ورود این ترکیبات به بدن انسان شناخته می شوند. تحقیق حاضر به بررسی تجمع و الگوی پراکندگی PCBs در 5 گونه از ماهیان خوراکی جمع آوری شده از تاالب شادگان و تاثیر عوامل مختلف بر غلظت این آلاینده ها می پردازد. تعیین و اندازه گیری غلظت این آلاینده ها در نمونه ها با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در گونه های بنی، برزم و کپور ترکیب 52 - PCB در بین ترکیبات PCBs بیشترین مقدار را داشته و در آنها به ترتیب برابر 03/2 ،64/4 وwt wet g/ng 92/1 بوده است. در شیربت ترکیب 28 - PCB و در شلج 138 - PCB بالاترین مقدار را داشته و در آنها به ترتیب برابر 68/4 وwt wet g/ng 10/4 بوده است. میانگین غلظت PCBs در گونه برزم دارای بیشترین غلظت بوده )کروسکال والیس- من ویتنی یو( که می تواند مربوط به رژیم گوشتحواری این گونه باشد. بررسی ها نشان داد که میانگین غلظتPCBs در گروه وزنی کمتر از 320 گرم، گروه سنی بیش از 3 سال و رژیم غذایی گوشتخوار بالا ترین مقدار را داشته است)من ویتنی یو(.

بی فنیل های چند کلره، تالاب شادگان، آلاینده های آلی پایدار، تجمع زیستی