احمدعلی محمدپور - دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
ایرج کریمی - دانشیار دانشکده دامپزشکی شهرکرد
شهلا بندری - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی شهرکرد

جهت این تحقیق تعداد 96 جفت غده آدرنال به تعداد مساوی از گوسفندان و بزهای نر در دو سن شش ماه تا یک سال و یک سال تا 5/1 سال از کشتارگاه بروجن جمع آوری و به آزمایشگاه بافت شناسی دانشکده منتقل گردید. پس از تشریح و جدا نمودن بافت های اضافی روی نمونه ها، وزن آنها تعیین و طول، عرض و ضخامت هر یک از غدد آدرنال چپ و راست با استفاده از کولیس اندازه گیری شد. جهت مطالعات هیستومتری پس از مقطع گیری و رنگ آمیزی نمونه ها با هماتوکسیلین – ائوزین، نواحی قشری و مرکزی هر غده با استفاده از روش میکرومتری مورد بررسی قرار گرفت. در انتها نتایج بدست آمده بین آدرنال چپ و راست و دو سن مورد مطالعه، با استفاده از آزمون تی مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین پارامترهای آدرنال چپ و راست اختالف معنی داری در حیوانات وجود دارد. متوسط وزن و طول آدرنال چپ بزرگتر از آدرنال راست در هر دو حیوان بود. در مقایسه سنین شش ماه تا یک سال در گوسفند و بز اختالف معنی داری ین طول و عرض در دو حیوان مشاهده شد. ضخامت و وزن غده آدرنال چپ در گوسفندان بزرگ تر بز بود و اختالف بین آنها معنی دار بود )05/0> P .)در بررسی هیستومتری مشخص شد که بین کپسول و قسمت مرکزی غده اختالف معنی داری وجود دارد و در گوسفند بزرگتر از بز بود. بقیه پارامترها در دو سن و بین دو گونه نیز مقایسه شد و مشاهده شد که بین کورتکس و ناحیه فاسیکوالتای غده آدرنال چپ اختالف معنی داری وجود دارد و در گوسفندان یک تا یک و نیم سال بزرگتر از بزهای هم سن بود و در گوسفند و بزهای شش ماه تا یک سال نیز این مسئله صادق بود.

مورفولوژی، بافت شناسی، غده آدرنال، گوسفند، بز