عباس علوی - گروه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری
مهدی علوی - گروه شیمی دانشگاه اصفهان

نقوش هندسی باستانی یکی از بهترین عوامل شناسائی و ردیابی دربین عوامل دیگر برای تشخیص و آشنائی با رشته های هنر ومعماری دوران باستان است. تزئینات هندسی بر روی سطوح به ویژهبر روی کاشی و سرامیک متشکل از الگوهای تقارنی متوازن در دوبعد، ظرافت و زیبائی تصویر را نشان می دهد. در این پژوهش ردهبندی تقارنی نقش مایه ها (واحدهای اصلی) بر پایه ی الگوهایموزون متشکل از نقوش طوماری، در هم تنیده و گیاهی که اغلب باعناصر و اشکال سطوح کاشیکاری حاوی شمسه های ده و دوازدهپری در مرکز، نشان داد که برای پوشش نقش پایه های هندسی برروی اضلاع شمسه ها و ساخته شدن یک الگوی دو بعدی به شیوهاینکه نقش مایه های هندسی متفاوت در تمام اضلاع و با اضلاعشمسه مشترک باشد. به گونه است که برای شمسه دوازده پری دونقش مایه های متفاوت هندسی از نوع پنج ضلعی منظم و ترنج کندو برای شمسه ده پری چهار نوع نقش مایه مختلف، با نام هایطبل، سرمه دان، ترنج کند و پنج ضلعی منظم واحدهای تشکیلدهنده هستند. در بررسی رده بندی گروه های تقارنی دو بعدیتوسط عناصر و عوامل تقارنی در چهار نقش باستانی گروه هایتقارنی دو بعدی بشرح زیر تعیین شدند.

شقارن- الگوی دو بعدی- نقوش کاشیکاری