حسین علی اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس
محمد رضا حسندخت - استادیار گروه باغبانی دانشگاه تربیت مدرس

اسفناج (Spinacia oleracea L.) گیاهی یکساله و دو پایه متعلق به خانواده Chenopodiaceae است که سابقه کشت آن در ایران به دو هزارسال می رسد. توده های متنوعی از این گیاه، که بومی مناطق مرکزی آسیا و به احتمال زیاد ایران است، در حال حاضر در کشور یافت می شود. با این حال تاکنون تحقیقی برای شناسایی و ارزیابی این توده ها صورت نگرفته است. به منظور ارزیابی توده های بومی اسفناج ایرانی، بذرهای 29 توده بومی اسفناج از سرتاسر کشور جمع آوری و در پائیز 1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس کشت شد. صفات مورفولوژیکی مهمّی که در این طرح ثبت و تحت ارزیابی قرار گرفت عبارت بودند از: نوع بذر (صاف، خاردار)، بافت برگ (صاف، چروکیده)، وجود یا عدم آنتوسیانین در ساقه ، شکل برگ، مساحت برگ، زمان گلدهی، حساسیت به گلدهی (کم، متوسط، زیاد)، حالت دمبرگ (خوابیده، ایستاده)، درصد گیاهان نر و ماده ، وزن تر بوته و ریشه، وزن خشک بوته و ریشه، طول و عرض برگ، طول دمبرگ و قطر دمبرگ. نتایج اوّلیه این تحقیق نشان می دهد که تنوع بالایی در میان این توده ها وجود دارد که می توان به عنوان منبع ژنتیکی خوبی برای کارهای اصلاحی از آنها استفاده نمود.

اسفناج، توده های ایرانی، صفات مورفولوژیک، جنسیت گل، بولتینگ، بیوماس تر و خشک