کمال شهبازی - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل(مغان
امیر غریب عشقی - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل(مغان
احمد توبه - استادیاران دانشگاه محقق اردبیلی
علی عبادی - استادیاران دانشگاه محقق اردبیلی

آزمایش در سال 1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل واقع در کیلومتر 10 شرق اردبیل (روستای آلاروق) اجرا و کارهای آزمایشگاهی آن در دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار پیاده شد. فاکتورهای مورد مطالعه در این آزمایش عبارت بودند از: فاکتور کود نیتروژن با چهار سطح 0، 80، 160، 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و فاکتور رقم با سه سطح ساتینا، دراگا، آگریا. در این مقاله، عوامل و صفاتی که در ارتباط با کارآیی زراعی مصرف نیتروژن هستند مورد بحث قرار گرفته و تأکید عمده برروی عملکرد غده تر سیب زمینی بوده است. دو رقم زودرس ساتینا و متوسط رس دراگا، بطور معنی دار به ازای مصرف هر کیلوگرم کود نیتروژن 117 کیلوگرم به عملکرد خود افزوده بود. در اثر متقابل (نیتروژن×رقم)، بیشترین کارآیی زراعی مصرف نیتروژن مربوط به رقم آگریا با کاربرد 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هر هکتار (در گروه یکسان با تیمار؛ آگریا × 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بود که در آن حدود 26 تن در هکتار نسبت به شاهد به عملکرد سیب زمینی افزوده شده بود و با بقیه اثرات متقابل که در گروه دوم و یکسان کارآیی زراعی مصرف نیتروژن را تحت تأثیر قرار داده بودند، تفاوت آماری معنی دار بود. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس داده ها، نشان داد که کارآیی زراعی بدست آمده براساس عملکرد غده تر، تحت تأثیر فاکتور کود نیتروژن و انواع رقم به ترتیب در سطح احتمال 5% و 1% معنی دار است در حالی که اثر متقابل این دو فاکتور برروی کارآیی زراعی مصرف نیتروژن معنی دار نشان نداد. مقایسات میانگین در سطح 5% نشان داد که در اثر اصلی نیتروژن بیشترین کارآیی زراعی مربوط به مصرف 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار است که ضمن داشتن بیشترین مقدار، با سطح 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در یک گروه مشترک قرار گرفت و نسبت به سطح 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار اختلاف معنی داری نشان داد. به ازای مصرف هر کیلوگرم نیتروژن حدود80 کیلوگرم به وزن تر غده سیب زمینی در هر هکتار در سطح 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار افزوده شد و این سطح بیشترین کارآیی زراعی را در بین سطوح مختلف نیتروژن به خود اختصاص داد و در هر هکتار حدوداً برابر 13 تن نسبت به شاهد (بدون مصرف کود نیتروژن) به عملکرد سیبزمینی در اثر اصلی نیتروژن اضافه شد. به همین ترتیب در اثر اصلی رقم بیشترین کارآیی زراعی مصرف نیتروژن مربوط به رقم دیررس آگریا بود که نسبت به