یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال: تابعی از برتری چشم و دست

برتری جانبی به معنای عادت بیشتر در به کار بردن پا، دست، چشم و گوش در یکطرف بدن است (5 .(درواقع به افرادی که چشم و دست برترشان در یک سمت بدن قرار داشته باشد، غیرمتقاطع یا همسو و افرادی که چشم و دست برترشان در یکطرف بدن نیستند، متقاطع یا دگرسو گفته میشود (8 .(محققین تعامل چشم و دست برتر و بهطورکلی همسویی و دگرسویی چشم و دست برتر را در اجرای مهارتهای ورزشی گوناگون مؤثر دانستهاند. در همین رابطه برخی تحقیقات (مقدم و همکاران، 1391 (به برتری افراد همسو متفقاند (3 .(بااینوجود برخی تحقیقات دیگر (صالحیان و همکاران، 2012 (ادعا کردهاند که افراد با الگوهای دگرسو نسبت به افراد همسو عملکرد بهتری دارند (9 .(علاوه براین، در یک سری از تحقیقات (تقی زاده و همکاران، 1393 (نتایج جالبی به دست آمده است و تفاوتی را میان عملکرد افراد همسو و دگرسو نشان ندادهاند (2 .(فیتز و پوسنر (1976 ،(با ارائهی مدل کلاسیک یادگیری نظر دادهاند که اکتساب و یادگیری مهارتهای حرکتی شامل سه مرحله است؛ مرحلهی شناختی، مرحلهی تداعی و مرحلهی خودکاری (1 .(با توجه به مطالب فوق و نتایج ضدونقیض این حوزه و با توجه به اینکه تاکنون در هیچکدام از تحقیقات حوزهی برتری جانبی اندامها، عملکرد افراد همسو و دگرسو در طول مراحل اکتساب و یادگیری موردبررسی قرار نگرفته است. لذا، پژوهش حاضر باهدف بررسی عملکرد و یادگیری افراد همسو و دگرسو (چشم و دست برتر) در طی مراحل مختلف اکتساب (شناختی، تداعی و خودکاری) و یادداری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در دو گروه کنترل و تجربی انجام شد.