مهشاد همایی

از مهم ترین و ضروری ترین ابعادی که باید در طراحی محیط به آن توجه شود، فرآیند ادراک و شناخت محیط است که در آن مخاطب و درک او از محیط اطراف اهمیت پیدا می کند. به عبارت دیگر در طراحی محیط شناخت رابطه بین عناصر، شکل محیط و تاثیر آن بر سطوح مختلف ادراکی مخاطبان محیط از ضروری ترین مسائل می باشد. هر بخش از شهر، برای اینکه بتواند تصویری واضح در ذهن ساکنانش ایجاد کند، ضروری است معمار بنا این امکان را فراهم سازد که بتوانند به آسانی اجزای آن را شناسایی کنند و آنها را در ذهنشان و در قالبی به هم پیوسته به یکدیگر ارتباط دهند. لذا فرآیند ادراک و شناخت در سادگی ادراک مخاطبین بنا اهمیت پیدا می کند. در سال های اخیر، توجه به چگونگی ادراک مخاطب و عواملی که می توانند نقش موثر بر سادگی ادراک داشته باشند، کمتر دیده می شود. در این پژوهش سعی می شود تا به سوالاتی چون: منظور از سادگی چیست؟ منظور از سادگی در طبیعت چیست؟ منظور از سادگی ادراک چیست؟ چه عواملی می توانند بر سادگی ادراک یک بنا توسط مخاطب موثر باشند؟ پاسخ داده شود. بدین ترتیب، در این پژوهش، با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مقالات به تعریف سادگی پرداخته و پس از گذر از سادگی در طبیعت، به بررسی سه نظریه مهم ادراک در معماری از جمله گشتالت ادراک، اکولوژیک ادراک و آشوب پرداخته و عوامل موثر بر سادگی بر طبق این نظریه ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. خوانایی، سازگاری و بهینه یابی سه عامل اصلی موثر بر سادگی ادراک بودند.

سادگی، ادراک، معماری، گشتالت ادراک، اکولوژیک ادراک، آشوب