بررسی اثرات تلقیح سویه های ریزوبیوم و مصرف ازت در عملکرد و پروتئین لوبیا چیتی

ازت یکی از عناصر پرنیاز و کلیدی برای رشد گیاه است. تثبیت ازت مولکولی در فرآیند همزیستی گیاه با باکتری می تواند نیاز گیاه را به این عنصر مرتفع نموده و جایگزین کودهای شیمیایی ازته شود. چنین جایگزینی هم از لحاظ اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی در برنامه های کشاورزی پایدار مورد توجه می باشد. در این تحقیق با استفاده از طرح پایه بلوک های کامل تصادفی (RCBD)تعداد سیزده تیمار مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دارای چهار تکرار بوده و تیمارها ی آن شامل ده سویه باکتری برتر انتخاب شده از خاک های مناطق عمده لوبیا کاری کشور و دو تیمار 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار و یک تیمار شاهد ( بدون ازت و تلقیح) می باشد.در 50% گلدهی وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت گیاه مشخص شد و تعداد غده های موجود در ریشه گیاه نیز شمارش گردید. در هنگام برداشت ، مقدار محصول دانه ، وزن خشک کل اندام هوایی ، درصد ازت در دانه و اندام هوایی اندازه گیری شد و در نهایت تجزیه های آماری انجام و تیمار برتر انتخاب گردید. نتایج آزمایش در سال اول نشان داد بین تیمارهای آزمایش از نظر عملکرد دانه در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. تیمار ششم آزمایش یعنی سویه 54- R با تولید 2368 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد را حاصل نمود که نسبت به تیمار شاهد 174 درصد و نسبت به تیمارهای 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار بترتیب 121 و 93 % افزایش عملکرد داشت0 از نظر ازت در وزن خشک نیز سویه 54 R -بیشترین میزان ازت را حاصل نمود. در سال دوم از نظر آماری اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایش مشاهده نگردید0 براساس مقایسه میانگین های عملکرد تیمارها . سویه های 177 R – و 54 - Rبا عملکرد دانه 1595 و 1511 کیلوگرم در هکتار بیشترین میزان عملکرد را حاصل نموده اند که بترتیب41 و33 % نسبت به شاهد افزایش عملکرد داشته اند.سویه 75 R - دارای 5/72 درصد ازت در دانه بود که بیشترین میزان ازت در بین تیمارهای آزمایش می باشد. براساس نتایج این آزمایش می توان گفت: در صورت تلقیح سویه ی فعال باکتری تثبیت کننده ازت در لوبیا بدون مصرف کود ازت (فقط مصرف 15 کیلوگرم اوره در هکتار بعنوان Starter) می توان حداکثر عملکرد و درصد پروتئین را بدست آورد.