محمدرضا رضایی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
فاطمه صادقی حسنوند - دانش آموخته رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

در دهه های اخیر رشد شتابان شهرها در ایران، مشکلات زیادی را دامن زده است، یکی از این مسائل، مسئله ای به نام بافت های فرسوده شهری است. این بافت ها یا هسته های قدیمی شهرها بوده و به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارایی شده اند و یا در دوران معاصر بدون رعایت ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته و از این رو اکنون با مسائل و مشکلات بسیاری روبرو بوده و این مشکلات را به کل شهر نیز تسری می دهند. شهر اهواز از نظر فرسودگی بافت سطح گسترده ای را در بر گرفته است که اغلب به صورت بافت های فاقد میراث و حاشیه ای و سکونت گاههای غیر رسمی هستند. با توجه به مسائلی که در مورد این بافت ها وجود دارد و با توجه به اینکه امکان مداخله در سراسر بافت از جنبه های مختلف با توجه به امکانات و محدودیت ها و موانع مقرون به صرفه نیست، لذا لزوم مداخله هدفمند و تعیین نقاط دارای اولویت مداخله برای استفاده از ظرفیت ها و مقرون به صرفه بودن ضرورت می نماید. بر اساس این ضرورت، تحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی بافت فرسوده محله لشکرآباد در شهر اهواز انجام می گیرد. روش تحقیق در این مقاله روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که با ایجاد لایه های مختلف اطلاعاتی و با استفاده از تکنیک های تحلیل فضایی موجود در نرم افزار GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام می شود. روش کار به این این ترتیب صورت گرفته است، ابتدا با شناسایی شاخص های بافت فرسوده، این شاخص ها با استفاده از روش AHP اولویت بندی شده است. پس از تعیین وزن هر یک و تلفیق و همپوشانی آن ها در GIS نقشه نهایی حاصل شده که دارای پهنه ها یا قطعاتی با ارزش های متفاوت است و این پهنه ها نشان دهنده ی طبقه بندی محله از نظر اولویت بهسازی و نوسازی و مداخله در بافت است، در صورتی که مداخله در بافت براساس این اولویت صورت گیرد بازدهی برنامه ریزی و اجرا مناسب بوده و مقرون به صرفه می باشد.

اهواز، محله لشکرآباد، بافت های فرسوده، اولویت بندی مداخله، روش AHP