فرزاد رحیمی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد واحد خرم آباد

سکونت و احساس آسایش یکی از اساسی ترین و مهمترین نیازهای بشر در طول تاریخ می باشد خانه به عنوان عنصری که تامین کننده این نیاز است دارای اهمیت خاصی می باشد در طراحی خانه های سنتی ایران از الگوهایی استفاده شده است که این الگوها متاثر از عوامل متعددی از جمله اقلیم ، فرهنگ و ... می باشد. هدف از این مقاله بررسی این الگوهای در خانه های سنتی اقلیم گرم وخشک می باشد که شهر کاشان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش انجام این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و کمی- کیفی می باشد. که معرفی و شناخت ارزش ها و کیفیت های کالبدی به کار رفته در معماری بومی کاشان با هدف کاربرد این راه کارهای اقلیمی وکالبدی جهت طراحی پایدار در این منطقه مطرح می شو د. در این راستا نمونه های با ارزشی از معماری مسکونی کاشان به عنوان مجموعه های با هویت و با سابقه تاریخی طولانی در ایران انتخاب و تحلیل شده و پس از بررسی ، مقایسه و تحلیل ویژگی های آنها ، راه کارهای اقلیمی ، بومی مناسب جهت طراحی در این مناطق ارائه شده است. در این راستا به تحلیل اکثر خانه های شهر کاشان(کهن الگوها وجزئیات) و اصول پایداری در آن پرداخته ایم، اصولی که بسیاری از مفاهیم نوین در عرصه معماری پایدار را در خود به وضوح دارد. اصول و راهکارهایی از قبیل: استفاده از سیستم تهویه مطبوع – طبیعی، استفاده درست از باد اقلیم و بهره گیری از آن در تهویه و خنک سازی فضاها، استفاده از مصالح بومی سازگار با اقلیم ، حیاط مرکزی و استفاده مناسب از آب و گیاهان ، استفاده بهینه از انرژی گرمایی خورشید در فصول مختلف سال، استفاده از ظرفیت حرارتی خاک در زمستان و تابستان، تاثیر فرم سقف بنا در مصرف انرژی و غیره

خانه های سنتی، معماری بومی، کهن الگوها،کاشان