هما حبیبیان - دکتری تخصصی شهرسازی، مدرس گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، ایران
نسیم جلالیان - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران

یکی از فضاهای جغرافیایی که از دیرباز،انعکاس دهنده ی ایدئولوژی نظام های حاکم بوده، پدیده ی شهر است. بر این اساس، شهر اسلامی بازتابی از اندیشه های متعالی دین مبین اسلام در تمامی جوانب می باشد. اسلام به عنوان یک فضای فرهنگی و یک فضای ارتباطی ممتاز، بر مناظر شهری، سیمای ظاهری شهرها، ساختارهای آنها، نحوه ی کار آنها، ارتباط آنها با یکدیگر و با محیط اطرافشان تأثیر گذاشت.هدف از این تحقیق بررسی موضوعی که یک شهر اسلامی چیست و دارای چه ویژگیها و مؤلفهایی است و در ادامه به بررسی شاخص های شکل گیری شهرسازی اسلامی و تطبیق این شاخصه ها یا فضای شهری امروز و استخراج معیارهای مشترک پرداخته شده است.روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است با استفاده از استخراج معیارها و نیز مصاحبه؛ ماتریس دو دویی تنظیم و سپس نتایج آن بیان شده است. که در این پژوهش 7 معیار؛ مقیاس انسانی/ زیبایی بصری و معنایی، هویت و حس تعلق به فضا، مشارکت و تعاملات اجتماعی، ایمنی و امنیت/ آسایش و آرامش، عدالت/ تعادل، خوانایی به عنوان معیارهای مشترک انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت پیشنهاداتی جهت ارتقا و بهبود موارد فوق ارائه شده است.

ویژگی شهر اسلامی، شهرسازی اسلامی، فضای شهری