پیام پزشکپور - محققین مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی لرستان
مسعود رفیعی - محققین مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی لرستان
سید عطاءاله سیادت - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد شیخ حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

معمولاً امکان کاهش تنش خشکی در گیاهانی که در مناطق با بارندگی کم در شرایط دیم کاشته می‌شوند, وجود دارد. گیاهی چون نخود که سازگار با مناطق معتدل رطوبتی می‌باشد, در مناطق نیمه خشک به صورت دیم و گاهی با آبیاری نیز کشت می‌شود به منظور کشت این گیاه در این گونه مناطق, ضرورت دارد که ضمن استفاده از ارقام مناسب و متحمل به خشکی از تکنیک‌های زراعی مناسب استفاده و از مقدار محدود آب موجود نیز استفاده بهینه گردد. بدیهی است که با اعمال حداقل یکبار آبیاری امکان کاهش تنش و به دنبال آن افزایش راندمان تولید محصول وجود دارد.هدف این تحقیق ارزیابی عملکرد چهار رقم نخود در شرایط دیم در سه سطح بدون آبیاری, یک بار آبیاری در زمان 50% گلدهی و یکبار آبیاری در زمان پر شدن غلافها, در طرح آزمایشی اسپیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار می‌باشد. عامل اصلی شامل تیمارهای آبیاری در سه سطح و فاکتور فرعی شامل چهار ژنوتیپ نخود بود. نتایج آزمایش نشان داد که همبستگی بن عملکرد دانه با وزن صد دانه (** 0/506=r) , تعداد دانه در بوته (** 0/9=r) و تعداد غلاف در بوته (**0/895=r) معنی‌دار بود. در میان ژنوتیپ‌ها توده محل گریت با متوسط 848/339 در هکتار در تیمارهای مختلف آبیاری دارای بیشترین عملکرد و رقم هاشم با 164/17 کیلوگرم در هکتار دارای حداقل عملکرد بود. به طور کلی انجام یکبار آبیاری در مرحله پر شدن غلافها در توده محل گریت موجب 59/5 درصد افزایش عملکرد دانه نسبت به شاهد شد و بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود

نخود, دیم, آبیاری تکمیلی, تنش خشکی, عملکرد دانه