ندا رفیع زاده - کارشناس ارشد مهندسی معماری از دانشگاه علم و صنعت و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی

معماری هر قوم، قبیله و ملتی، هویت فرهنگی آن ملت است. در این میان، مدرسه بعنوان نمادی از آموزش و فرهنگ هر کشور، مهمترین نهاد اجتماعی، تربیتی و آموزشی است. مقاطع مختلف تحصیلی، رده های سنی متفاوتی را در خود جای می دهد و دانش آموزان در هر مقطع، دارای خصوصیات شخصیتی خاص خود هستند. خاطرات مشترک بسیاری از افراد در دوره های مختلف از جمله در دوران کودکی، نوجوانی و مدرسه در واقع همان شبیه سازی یکسان ذهن و تفکر در ایده پردازی این دوران است زیرا که همه کودکان و نوجوانان یک جامعه در فضاهای مشابه تربیت می شوند. بنابراین مدرسه علاوه بر هویت بخشی به رفتار و شخصیت افراد، به لحاظ کالبدی در شکل گیری خاطرات جمعی آنان در جامعه سهم بزرگی دارد.در روزگار گذشته، معماری مدرسه ایرانی ضمن انطباق بر عملکرد آموزشی با ویژگی های کالبدی خاص خود، بعنوان عنصر هویتی شهرهای سنتی محسوب می گردید و با پیروی از اصول و سازماندهی فضایی واحد، از تنوع قابل توجهی برخوردار بوده و در تناسب با شرایط آب و هوایی هر منطقه ساخته می شد. امروزه ثابت شده است که ایجاد شرایط محیطی مناسب موجب بالا بردن سطح یادگیری دانش آموزان خواهد شد.در سال های اخیر، معماری مدارس ایران با بهره گیری از الگوهای معماری مدرن انجام می گیرد و یا با الگوبرداری واحد، بدون توجه و یا کم توجهی به ویژگی های اقلیمی هر منطقه ساخته می شود و به منظور انطباق با شرایط آسایش انسانی نیازمند استفاده از منابع انرژی فسیلی هستند. در حالی که بحران انرژی و مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه سوختهای فسیلی ضرورت تجدید نظر در نحوه ساخت و ساز به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی را ایجاب می نماید.هدف از انجام پژوهش حاضر، دستیابی به زمینه ای بنیادین به منظور طراحی معماری در اقلیم گرم و مرطوب و یکسان سازی فضاهای خرد، با درنظر گرفتن همه عوامل مؤثر در طراحی و ساماندهی فضا و نیز رسیدن به الگویی مطلوب برای فضاهای آموزشی متوسطه با توجه ویژه به خصوصیات اقلیمی یاد شده می باشد.برای دستیابی به هدف مورد نظر، ابتدا به بخش عمومی این پژوهش که ضرورتاً شامل الگوسازی (به معنای عمومی) می باشد و تقریباً برای همه اقلیم ها مفید خواهد بود پرداخته خواهد شد. در خاتمه به ارائه الگوی کالبدی مدارس متوسطه (نظری و کاردانش) با توجه به نیازهای ویژه فضایی آنها می پردازد

معماری بومی، الگوی کالبدی، مدارس متوسطه، اقلیم گرم و مرطوب،