حمید علیزاده کاکرودی
سیدمصطفی مرتضوی مهدی آباد

فیلتر یک از اجزا مهم سازه های خاکی ایست که در ارتباط با جریان آب می باشند. هنگامی که جریان نشت از یک خاک با دانه های نسبتا ریز به مصالح درشت تر ( برای مثال مصالح ز هکش ) وارد می شود ، ممکن است مصالح ریز دانه از جای خود حرکت کرده ، اولا باعث بروز ناپایداری در کل سازه گردیده و خطرآفرین باشند وثانیا فضاهای خالی سیستم زهکش را پر کرده و در برابر حرکت آب ایجاد مانع کنند و در نتیجه باعث افزایش فشار هیدرواستاتیکی در سازه شوند . بدین جهت ایجاد چنین بخشی در سازه لازم خواهد بود.از آنجایی که فیلتر یکی از قسمت هایی پر هزینه در ساخت سد ها می باشد لذا لازم است معیاری علمی ودقیق برای مشخصات آن ارائه گردد. از جمله خاکهایی که به فراوانی در طبیعت یافت شده و مناسب برای استفاده در هسته مرکزی سد ها می باشد،این خاکها دارای ذراتی در ابعاد لای و رس تا ابعادی در حد شن یا بزرگتر می باشند. این خاکها ممکن است در محدوده ابعاد ماسه گسسته بوده و یا مخلوط باشند. طی دهه های گذشته علاوه بر مصالح فیلتر دانه ای،از مواد مصنوعی بنام ژئوتکستایل نیز استفاده شده است که خصوصیاتی نظیر مصالح دانه ای خاک دارند و از نظر مقاومت مکانیکی و شیمیایی در حد بالاتری قرار دارند.از این موا د در اکثرپروژه های ژئوتکنیکی چه در سطح جهانی چه در کشور ما استفاده شده است و از این رو نیاز به شناخت بهتری این مواد می باشد.

فیلتر،زهکشی، ژئوتکستایل، تراوش(نشست) وسد خاکی