مهدی ایلیات - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف نفت، دانشگاه سمنان
علی چهرازی - دکترای زمین شناسی، پژوهشگاه صنعت نفت

تعیین نوع سیال سازندی و نحوه گسترش آن در مخازن نفت و گاز از اهمیت به سزایی برخوردار است. روش های متنوعی برای مشخص کردن نوع سیالات سازندی به صورت کیفی و کمی وجود دارد. یکی از این روش ها استفاده از روابط موجود در مدل های فیزیک سنگ مانند مدل کریف است. بر اساس مدل کریف می توان توان دوم سرعت امواج فشاری و برشی را در یک دستگاه مختصات کارتزین مقابل یکدیگر رسم کرده و براساس آن نوع سیال سازند، لیتولوژی و تخلخل مخزن را تشخیص داد. در این مطالعه برای کل داده های اینتروال مخزن این کراس پلات رسم شده و خط برازش رگرسیون داده ها محور Y را بین نقطه نفت و گاز قطع می کند. با توجه به نتایج حاصل از مغزه گیری و گزارشات حفاری، سیال سازندی نفت با حضور گاز در برخی مناطق گزارش شده است. هم چنین وجود گاز بر کیفیت تصاویر حاصل از نگارهای تصویری تاثیر گذاشته و باعث تیره شدن یا مبهم شدن تصویر تولید شده در این نواحی می شود. بنابراین برای تایید وجود گاز در نواحی که کیفیت تصاویر حاصل از نگارهای FMI پایین آمده است، داده های سرعت امواج فشاری و برشی کراس پلات مورد بحث در مدل کریف را مقابل یکدیگر رسم کرده که با ادامه دادن خط برازش، نوع سیال سازندی گاز تشخیص داده می شود. بنابراین با تلفیق دو روش بررسی کیفیت تصویر حاصل از نگارهای FMI و کراس پلات مدل کریف، نوع سیال سازندی در ناحیه مورد بحث گاز تشخیص داده می شود که با گزارشات حاصل از حفاری و مغزه گیری مطابقت دارد. از این روش تلفیقی می توان برای تشخیص نواحی گازدار در مخازن نفت و گاز استفاده کرد.

فیزیک سنگ، مدل کریف، سرعت امواج فشاری، سرعت امواج برشی، نگارهای تصویری